Abdurahman el-Mazini transmeton nga babai i tij, i cili thotë: “O Ebu Seid el-Hudri po shoh se i do dhentë dhe luginat, e kur të jesh me dhentë e tu ose në fushë e të thërrasësh ezanin për namaz ngrite zërin, se çdo xhind e çdo njeri dhe çdo send që e dëgjon zërin e muezinit do të dëshmojë për të Ditën e Gjykimit.”

 Ebu Seidi thotë: “Këtë e kam dëgjuar prej Pejgamberit, salallahu alejhi ve selem.” Abdullah b. Zejd, radijallahu anhu, thotë: “Pasi që u konsultua Pejgamberi me shokët e tij në lidhje me rënien e kambanës, ndërsa ai e urrente një gjë të tillë, ngase kish përngjasim me të krishterët, duke qenë fjetur m’u fanit një ëndërr ku pashë një njeri që kishte veshur dy rrobe të gjelbra, e në dorën e tij kishte kambanën, i thashë: “O rob i Zotit a po ma shet këtë kambanë? Më tha: ç’do të bësh me të? I thashë:Të thërrasim njerëzit me të në namaz. Më tha: A të tregoj diçka më të mirë se kjo? Thashë:“Po”. Më tha:Thuaj: Allahu ekber! Allahu ekber! Allahu ekber! Allahu ekber! Eshhedu en la ilahe ilallah! Eshhedu en la ilahe ilallah! Eshhedu enne Muhammeden Resululullah! Eshhedu enne Muhammeden Resululullah! Haje ales-salah! Haje ales-salah! Haje alel felah! Haje alel felah! Allahu ekber! Allahu ekber! La ilahe ilallah! Pastaj u largua pak e më tha: E kur të ngritemi për namaz, më thuaj ikametin, e kur u zgjova në mëngjes shkova te Pejgamberi, salallahu alejhi ve selem, ai më tha: “Kjo është ëndërr e vërtetë, inshaAllah” dhe urdhëroi të thirrej ezani, kurse Bilali ishte ai që e thirri këtë ezan.”

Omeri, radijallahu anhu, thotë se Pejgamberi, salallahu alejhi ve selem, ka thënë: “Kur të thotë muezini “Allahu ekber, Allahu ekber”,ai që e dëgjon le të thotë “Allahu ekber”, e kur të thotë “Eshhedu en la ilahe ilallah”, le të thotë “Eshhedu en la ilahe ilallah”.

I Dërguari ka thënë  “Kur të dëgjoni muzeinin thoni ashtu si thotë ai, pastaj dërgoni salavate mbi mua, sepse ai që dërgon salavate mbi mua një herë, Allahu mbi të dërgon dhjetë herë, pastaj kërkoni nga Allahu për mua Vesilën, e cila është një vend në xhenet i caktuar vetëm për një rob prej robërve të Allahut, e shpresoj qw unw të jem ai, kush kërkon nga Allahu për mua Vesilën i lejohet shefati im.”

“Haje alel-felah,Haje alel-felah,As-salata hujrun minen-neum (2 herë),  shtohet në ezanin e parë të Sabahut.”

 Ibën Omeri, radijallahu anhu, thotë se Pejgamberi, salallahu alejhi ue selem, ka thënë: “Bilali e thërret ezanin natën, ju hani dhe pini derisa dëgjonin ezanin e Ibën Umi Mektumit.”

Pejgamberi, salallahu alejhi ve selem, ka treguar urtësinë e thirrjes së ezanit të Sabahut para kohës duke thënë: “Mos ta ndalë dikush prej jush ezani i Bilalit nga syfyri i tij ngase ai e thërret ezanin natën që ta përkujtojë atë që fal namaz të natës dhe ta zgjojë atë që fle.”

Është e pëlqyer për atë që e dëgjon ezanin dhe ikametin të thotë atë që e thotë muzeini. Omer b. Hattabi, radijallahu anhu, thotë se Pejgamberi, salallahu alejhi ve selem, ka thënë: “Kur të thotë muezini “Allahu ekber, Allahu ekber”, të përsëritni ju duke thënë njëlloj si ky, e pastaj kur të thotë “Eshhedu en la ilahe ilallah, Eshhedu en la ilahe il allah”, të thuani njëlloj, e kur të thotë “Allahu ekber, Allahu ekber”, të thoni njëlloj, e kur të thotë “la ilahe ilallah”, le të thotë njëlloj, e kush e  thotë nga zemra, hyn në xhenet.” E kur e kryen muzeini ezanin dhe ikametin, kurse ai që dëgjon dhe përsërit atë që e thotë muzeini duhet të thotë këto: “Abdullah b.Amër b.As, radijallahu anhu, thotë: “E kam dëgjuar Pejgamberin, salallahu alejhi ve selem, duke thënë:“Kur të dëgjoni muzeini thoni ashtu si thotë ai, pastaj dërgoni salavate mbi mua, e ai që dërgon salavate mbi mua një herë, Allahu mbi të dërgon dhjetë herë, pastaj kërkoni nga Allahu për mua Vesilën, e cila është një vend në xhennet i caktuar vetëm për një rob prej robërve të Allahut, e shpresoj të jem ai, kush kërkon nga Allahu për mua Vesilën i lejohet shefati im.” Xhabiri, radijallahu anhu, thotë se Pejgamberi, salallahu alejhi ve selem, ka thënë:“Ai që dëgjon ezanin e thotë duanë e ezanit, i lejohet shefati im në Ditën e Kijametit.” ALLAHUMME RABBE HADHIHI DA’VETI TAMMETE VESSALATI KAIMEH ATI MUHAMMEDEN VESILETE VEL FADILETE VE B’ATHHU MEKAMEN MUMUUDEN LEDHI VE’ADTEH ((o Allah, Zot i kësaj thirjeje të plotë dhe i namazit për të cilin thiurren njerëzit, jepoja Muhammedit Vesilën dhe faën që ia ke premtuar dhe ringjalle atë në atë pozitë të lartë, vërtet Ti nuk e then premtimin.) Është e pëlqyer të bëhet dua në mes ezanit dhe ikametit, në këtë kohë duaja pranohet. Enesi radijAllahu anhu thotë se Pejgamberi, salallahu alejhi ve selem, ka thënë: “Duaja nuk refuzohet mes ezanit dhe ikametit.”

ÇKA ËSHTË E PËLQYER TË BËN MUEZINI

1. Ta thërret ezanin vetëm për hir të Allahut, le të mos merr para për këtë. Uthman b. Ebilasi thotë: “I thash ja Resulullah më bën imam të popullit tim, më tha:“Ti je imam i tyre, pasoj të dobëtit e popullit tonë e merre një myezin që nuk merr para për të.”

2.Të jetë i pastër prej dy pastërtive siç e kemi përmendur më herët.

3.Të jetë i ngritur dhe i drejtuar nga Kibla. Ibën Mundhiri thotë: “dijetarët Islam janë të pajtimit se të ngriturit në këmbë gjatë ezanit është prej Sunetit, gjithashtu prej Sunetit është të kthyerit drejt Kiblës, ngase myezinët e Pejgamberit, salallahu alejhi ve selem, e thërritnin ezanin duke qenë të kthyer nga Kibla.”

4.Të kthejë kokën në të djathtë kur të thotë “haje ales-salah” e në të majtë “haje alel faleh”. Ebu Xhuhejfeja thotë: “E kam parë Bilalin duke thirrë ezanin, e përcillësha gojën e tij duke thirrë këndej e andej.”

5.Me i futë gishtat në vesh. Ngase Ebu Xhuhfeja thotë: “E kam parë Bilalin duke thirrë ezanin… dhe i shtinte gishtat në vesh.”

6.Të ngritë zërin gjatë thirrjes së ezanit. Pejgamberi, salallahu alejhi ve selem, thotë: “Çdo xhind a njeri dhe çdo send që dëgjon zërin e muzeinit e dëshmon Ditën e Gjykimit.”

7. Duhet ndarë ezanin dhe ikametin me një hapësirë kohore që i mundëson individit të përgatitet për namaz dhe i mundëson të merr pjesë në të, ngase ky është qëllimi i ezanit. Ibën Batal thotë: “Kjo hapësirë kohore nuk është e caktuar por kushtëzohet që të hyjë koha dhe të tubohen namazlitë.” Ebu Sha’tha, radijallahu anhu, thotë: “Ishim ulur në xhami me Ebu Hurejren, thirri ezani e njëri doli nga xhamia kurse Ebu Hurejra e përcolli me shikim dhe tha:“Ky njeri bëri mëkat ndaj Ebu Kasimit.” Atë që e zë gjumi nga namazi ose harron, i përcaktohet që të thërret ezanin dhe ikametin, ngase Ebu Davudi transmeton dhe tregon tregimin që e ka zënë gjumi Pejgamberin, salallahu alejhi ve selem, dhe sahabët e tij në namazin e Sabahut duke qenë në udhëtim, e kur u zgjua Pejgamberi, salallahu alejhi ve selem, urdhëroi Bilalin ta thërret ezanin dhe ikametin. Nëse ka kaluar më tepër se një namaz,atëherë e thirr një ezan kurse për çdo namaz e thirr ikametin, duke u bazuar në hadithin e Abdullah b. Mes’udit, radijallahu anhu, që ka thënë: “Mushrikët e preokupuan Pejgamberin, salallahu alejhi ve selem, nga katër namaze ditën e Hendekut, derisa e zuri nata, atëherë Pejgamberi, salallahu alejhi ve selem, urdhëroi Bilalin ta thirr ezanin, pastaj thirri ikametin dhe e fali Drekën, thirri ikametin, fali Ikindinë, thirri ikametin, fali Akshamin, thirri ikametin fali Jacinë.”

Zgjodhi dhe reduktoi: Agim Bekiri

Allahu i madhëruar  ka bërë farz pesë kohët e namazit: Sabahun, Drekën, Ikindinë, Akshamin

dhe Jacinë.

Vendimi i Sheriatit për atë që e lë namazin:

Të gjithë dijetarët janë të pëlqimit se ai që mohon detyrimin e namazit, del nga feja, mirëpo nëse e lë namazin duke besuar se është detyrim, për statusin e tij dijetarët janë ndarë në dy grupe: disa e kanë konsideruar renegat (murted), kurse të tjerët besimtar, i cili ka bërë mëkat të madh. Shkaku i këtij mospajtimi është kuptimi i haditheve të të Dërguarit, në të cilat lënësi i namazit trajtohet kafir (mosbesimtar) duke mos bërë dallim mes atij që e mohon namazin dhe atij që e lë nga përtacia. i Dërguari, lavdia dhë mëshira qoftë mbi të, ka thënë: “Mes njeriut dhe shirkut e kufrit është lënia e namazit.”

Burejde, radijAllllahu anhu, thotë: “Kam dëgjuar të Dërguarin duke thënë: “Marrëveshja që është në mes neve dhe atyre është namazi, ai që e lë namazin kabërë kufër.”

Kush e ka obligim namazin:

Faljen e namazit e ka obligim çdo musliman që ka arrit pubertetin dhe që është i shëndoshë mentalisht. Për këtë, përgjegjësi i fëmijës obligohet ta urdhërojë atë që të falë namazin edhe pse ende nuk e ka detyrë, mirëpo me qëllim që të mësohet për të fal namaz.

Kohët e namazeve:

Secili namaz ka intervalin kohor gjatë të cilit duhet të realizohet. Ky interval ka fillimin dhe mbarimin e tij. Është e pëlqyer që Dreka të falet në kohën e parë, me përjashtim kur është shumë nxehtë, në atë rast preferohet të falet në kohën e flladshme, brenda intervalit të caktuar. Është e pëlqyer që Ikindia të falet në kohën e parë, nëse vonohet derisa të zverdhet dielli (të afrohet në perëndim) pa asnjë arsye, është mëkat sepse në atë kohë politeistët i përkulen shejtanit. Është e pëlqyer falja e Akshamit sa më shpejt dhe urrehet vonimi i tij. Është e pëlqyer të vonohet Jacia, nëse nuk është rëndë, edhe atë deri pak para mesnatës. Është e urryer të flihet para Jacisë dhe të bisedohet pas Jacisë pa dobi. Është e pëlqyeshme që Sabahu të falet në kohën e parë të tij, kjo quhet – teglis.

Kur konsiderohet se ka arritur namazin një individ?

Ebu Hurejra thotë se Resulull-llahu, sal-lallllahu alejhi ve sel-lem, ka thënë: “Ai që e ka arritur një rekatë të namazit të Sabahut para se të lind dielli, ka arritur namazin e Sabahut. Dhe ai që e arrin një rekatë të Ikindisë para se të perëndojë dielli, ka arritur tërë Ikindinë.” Ky rregull i përfshin të gjitha namazet.

Kompensimi i namazeve të kaluara:

Nëse njeriun e zë gjumi apo harron dhe i ik koha e namazit, atëherë duhet ta falë në momentin kur i kujtohet. Mirëpo, një gjë duhet mbajtur gjithnjë parasysh: sipas mendimit më të saktë namazi i lënë me qëllim nuk kompensohet (nuk bëhet kaza). Allahu i madhëruar për çdo namaz farz ka caktuar fillimin dhe mbarimin e kohës së tij. Fillon në kohë të caktuar dhe mbaron në kohë të caktuar. Për këtë nuk ka dallim në mes të atij, që e fal namazin para kohe dhe atij që e fal pas kohe, ngase që të dy nuk e kanë falur namazin në kohën e vet. Gjithashtu, edhe kazaja është përcaktim, ndërkohë që askush nuk ka të drejtë të japë ligj përveç Allahut dhe Resulullahu.

Po të kishte qenë kazaja detyrim për njeriun, që e lë namazin pa e falur derisa të dalë koha e tij, as Allahu e as Resulull-llahu, nuk kishin për ta lënë pa e sqaruar. Njeriu që nuk është i përpiktë në faljen e namazeve në kohën e tyre, ai menjëherë duhet të pendohet tek Allahu i Madhëruar dhe të mos e përsërisë gabimin.

Kohët kur është e ndaluar të falim namazin:

Gjatë lindjes së diellit derisa të ngritët pak, kur është në zenit, derisa të anojë pak kah perëndimi dhe kur t’i afrohet perëndimit, derisa të perëndojë. Nga kjo bëjnë përjashtim: -Të falurit e namazit të xhumasë, dy  rekatet e abdesit, falja e namazit përshëndetës (tehijjetul- mesxhid) etj. Ndalohet nafilja pas agimit të mëngjesit dhe para namazit të sabahut. Ndalohet të falurit nafile kur të thirret ikameti.

Vendet ku ndalohet të falet namazi:

E tërë toka është e përshtatshme pwr tw falur namazin përveç varreve, banjave dhe ahurit të deveve.

       Pastërtia është dy llojesh: Të pastruarit me ujë dhe të pastruarit me dhe.

Në të pastruarit me ujë hynë: larja (gusli) dhe avdesi.

Forma e avdesit:

Transmeton Humrani, shërbëtori i Uthmanit, radijAllahu anhu, duke thënë:

“Një herë Uthmani kërkoi ujë që të marrë avdes, dhe pastaj i lau duart tri herë, pastaj lau gojën dhe hundën, pastaj e lau fytyrën tre herë, pastaj dorën e djathtë deri në bërryl tre herë, pastaj dorën e majtë deri në bërryl tri herë, pastaj fërkoi kokën (i dha mes’h), e pastaj lau këmbën e djathtë tre herë deri në zog të këmbës, e kështu lau edhe të majtën, e pastaj tha: “Kështu e kam parë Muhamedin, salAllahu alejhi ue selem, duke marrë avdes. E pasi që e kreu tregoi se Muhamedi salAllahu  alejhi ue selem ka thënë: “Ai që merr avdes si unë, e pastaj falë dy rekate duke mos bërë mëkat, Allahu ia falë atij mëkatet e bëra më parë.”

Kushtet e vërtetësisë së avdesit:

1- Të bërit nijet 2- Përmendja e emrit të Allahut, subhanehu ve teala, në fillim. 3- Kontinuiteti gjatë marrjes së avdesit

Farzet e avdesit:

1- Të larët e fytyrës. Këtu bën pjesë edhe të shpëlarit e gojës dhe hundës: 2- Të larët e duarve deri në bërryla; 3- Të dhënët mes’h (të fërkuarit) krejt kokës dhe veshëve, ngase veshët bëjnë pjesë në kokë; 4- Të larët e këmbëve deri në nyje 5- Futja e ujit në brendi të mjekrës 6- Pastrimi i meseve të gishtërinjve të dorës dhe këmbës.

Sunnetet e avdesit:

1- Të përdorurit e misvakut. 2- Larja e duarve tri herë në fillim të avdesit 3- Larja e gojës dhe hundës tri herë me një grusht 4- Larja mirë e gojës dhe hundës, për atë që nuk është agjërues 5- Dhënia përparësi anës së djathtë 6- Fërkimi i pjesës së trupit gjatë marrjes së avdesit 7- Pastrimi i gjymtyrëve gjatë marrjes së avdesit nga tri here 8- Radhitja gjatë marrjes së avdesit 9- Duaja pas avdesit 10- Të falurit e dy rekateve pas avdesit

Gjërat që e prishin avdesin:

1- Çdo gjë që del prej dy vrimave, qoftë urinë, nevojë e madhe ose erë 2- Gjumi i thellë 3- Humbja e vetëdijes

4- Të prekurit e organit pa leckë (direkt) me epsh 5- Ngrënia e mishit të devesë.

Për çka duhet marrë avdes:

1-Për të falë namaz 2- Për të bërë tavaf rreth Ka’bës

Veprat për të cilat është mustehab (e pëlqyer) që të merret avdes:

1- Të përmendurit e Allahut, subhanehu ve teala. 2- Para se të flesh 3- Nëse ai që është xhunub dëshiron të hajë ose të pijë, apo të flejë, ose të ketë sërish kontakt seksual 4- Të merret avdes para larjes, pa marrë parasysh se a është larja vaxhib apo sunnet 5- Të marrë avdes pas ngrënies së gjërave që i ka prekur zjarri 6- Të merret avdes për çdo namaz 7- Pas çdo prishje të avdesit 8- Pas vjelljes 9- Ai që e mban të vdekurin

Regullat e mesteve:

Imam Neveviu, rahimehullah ka thënë: “Të gjithë dijetarët janë të pëlqimit se lejohet të dhënit mes’h mesteve në udhëtim dhe në vendbanim, kur ke nevojë dhe kur s’ke nevojë, sa që edhe gruas që qëndron në shtëpi të saj, i lejohet t’i japë mes’h mesteve në kohën kur nuk ecën. E këtë nuk e kanë pranuar shiitët dhe havarixhët, mirëpo thënia e tyre është e pavlerë.”[1] Kushtëzohet që për tu dhënë mes’h mesteve, duhet të jenë të mbathura me avdes. Kohëzgjatja e mes’hit të dhënë mesteve është tri ditë e tri net për udhëtarin, kurse një ditë e një natë për vendasin. Mes’hi i jepet pjesës së sipërme të këmbës. Ashtu siç lejohet dhënia mes’h mesteve, gjithashtu lejohet të dhënit mes’h çorapeve dhe sandaleve. Mugire b. Shu’be thotë: “Muhamedi salAllahu alejhiue selem mori avdes dhe u dha mes’h çorapeve dhe sadaleve”.[2]

Mes’hi prishet me njërën nga këto gjëra:

1. Kalimi i afatit të caktuar. E pasi që afati i mesteve është i caktuar, atëherë nuk lejohet shtimi i kësaj kohe.
2. Xhunubllëku 3. Nxjerrja e mesteve prej këmbës, pasi që u është dhënë mes’h atyre ngase po u nxorën e pastaj mbathen, atëherë nuk do të jenë të pastra (këmbët) kur të mbathen mestet.

Gusli-Larja:

Kur detyrohet larja?

1. Ejakulimi i spermës në gjumë apo duke qenë i zgjuar
2. Kontakti seksual, edhe pse nuk ka ejakulim 3.Kur kafiri pranon Islamin 4- Ndërprerja e menstruacionit dhe lehonisë.

Kushtet larjes: Nijjeti

Forma e larjes: Aishja, radijAllahu anha thotë: “Resulullahu, salAllahu alejhi ue selem, kur lahej nga xhunubllëku, fillonte me larjen e duarve, e pastaj merrte ujë me dorën e djathtë dhe gjuante në të majtën, pastaj lante organin, më pastaj merrte avdes si për namaz, pastaj merrte ujë dhe e hidhte në kokë duke futur gishtat në rrënjët e flokëve, e kur e shihte se ka fërkuar tërë kokën, hidhte tre grushta ujë në kokë, pastaj hidhte në tërë trupin e pastaj e lante tërë trupin.”

Kur gruaja të lahet nga xhunubllëku, nuk detyrohet t’i zgjidhë gërshetat e flokëve, kurse kur të lahet nga menstruacioni obligohet t’i zgjidhë.

Kur është mustehab larja:

1- Larja menjëherë pas çdo akti seksual, 2- Larja e gruas që është në istihada për çdo namaz, ose larja për Drekë dhe Ikindi së bashku, për Akshamin dhe Jacinë së bashku, dhe për çdo mëngjes veçmas. 3 – Larja pas alivanosjes 4 – Të larët pas varrimit të mushrikut 5 – Larja për dy Bajramet dhe ditën e Arafatit 6 – Të larët për atë që lan të vdekurin 7 – Larja para veshjes së ihramit për Haxhillëk ose Umre 8 – Larja për të hyrë në Mekë 9- Të larët në ditën e Arafatit.

Tejemumi-të pastruarit me dhe:

Allahu, subhanehu ve teala, thotë: “Në qoftë se jeni të sëmurë, ose në ndonjë udhëtim, ose ndonjëri prej jush vjen prej vendit të nevojës, ose keni kontaktuar me gratë dhe nuk gjeni ujë, atëherë mësyni (merrni tejemum) dheun e pastër dhe me të fërkoni fytyrën dhe duart”. 4 Pejgamberi salAllahu alejhi ue selem thotë: “Dheu i pastër është pastrim për besimtarin edhe nëse nuk gjen ujë dhjetë vjet”.

Shkaqet kur lejohet të merret tejemum:

Marrja e tejemumit lejohet në rast kur nuk ka mundësi të përdoret uji, nëse nuk ka fare ujë, nëse ekziston frika se uji të bën dëm, nëse është shumë ftohtë (sa që të bën dëm), ose je i sëmurë.

Forma e tejemumit:

Vendosen duart mbi dhe, pastaj fryhet në to, fërkohet fytyra, më pas shuplakat. Tejemumi është sikurse avdesi, mund të bësh me të atë që mund të bësh me avdes, mund të marrësh tejemum para namazit si në rastin kur merr avdes, mund të falësh disa namaze me një tejemum.

Çfarë e prish tejemumin

Tejemumin e prish çdo gjë që prish avdesin, e plus kësaj, nëse gjen ujë ose i mundësohet të përdorë ujë atij që s’ka pasur mundësi ta përdorë, e namazet që ka falur me tejemum nuk detyrohet t’i përsërisë (nëse vjen uji). Ai që ka plagë në trup dhe e ka mbështjellë me leckë, nuk obligohet ta lagë atë pjesë as t’i japë tejemum. Me këtë argumentohet se çdo vepër që nuk mund ta kryejë njeriu, bie obligimi prej tij, zëvendësimi i kësaj duhet të vijë me Kur’an dhe Sunnet, e duke qenë se Kur’ani dhe Sunneti nuk kanë treguar zëvendësim për pjesën e mbuluar me leckë që nuk mund ta lajmë, atëherë nuk obligohemi ta fërkojmë me dorë të lagët ose tejemum.

Hajzi (menstruacioni) dhe Nifasi (lehonia):

Menstruacioni është dalja e gjakut të njomë te gratë, kurse sheriati nuk ka përcaktuar afatin e kësaj gjakderdhjeje, as afatin më të shkurtër e as atë më të gjatë, por duhet mbështetur në traditën e grave.

Kurse lehonia është gjaku që del nga shkaku i lindjes, e afati më i gjatë është 40 ditë. Nëse pastrohet para se të mbushë 40 ditë – atëherë konsiderohet e pastër, kurse në rast se gjakderdhja vazhdon edhe pas 40 ditëve, ditën e 40 lahet dhe konsiderohet e pastër.

Çka ndalohet për gruan gjatë periudhës së hajzit dhe nifasit

Gruaja që gjendet në menstruacione dhe lehoni, i ndalohen të gjitha ato vepra që i ndalohen xhunubit, e duke i shtuar kësaj edhe:

1 – I ndalohet agjërimi, të cilin e kompenson kur të pastrohet.

2 – Kontakti seksual

Dispozitat e sheriatit për atë që kryen marrëdhënie me gruan që gjendet me menstruacione

Imam Neveviu, radijAllahu anhu, thotë: “Nëse ndonjë mysliman beson se kryerja e marrëdhënieve seksuale me gruan që është me menstruacione është e lejueshme, del prej feje dhe bëhet felëshues – murted. Ndërsa, nëse ndokush prej myslimanëve kryen këtë vepër duke mos besuar se është e lejueshme, e bën këtë nga harresa, apo nuk e di se gruaja e tij gjendet në menstruacione, dhe nuk e di se kjo punë është e ndaluar ose detyrohet – atëherë nuk ka mëkat, e as që duhet të japë shpagim (kefaret). Nëse e kryen aktin seksual me gruan që është me menstruacione me qëllim, duke ditur se është haram kjo punë – atëherë ka bërë mëkat të madh, duhet të pendohet, kurse, sa i përket shpagimit, ka dy mendime. Mendimi më i vërtetë është se këtij njeriu i bëhet obligim shpagimi duke u bazuar për këtë në hadithin e Ibn Abbasit, radijAllahu anhu, i cili tregon se Resulullahu salAllahu alejhi ue selem atij që ka pasur kontakt seksual me gruan e tij, e që ka qenë me menstruacione, ka thënë: “Jepni shpagim një dinar ose gjysmë dinari”.

El-istihada:

Është gjak që del jashtë periudhës së menstruacionit dhe lehonisë ose bashkë me të. Nëse është së bashku me të menstruacioneve dhe lehonisë, atëherë ajo është në këtë formë:

1 – Nëse gruaja ka pasur si traditë t’i zgjasë menstruacioni shtatë ditë, e me këtë rast zgjatet afati deri në dhjetë ditë, atëherë kjo që ka tepruar (tre ditëshi) është ISTIHADA.

2 – Nëse gruaja di ta dallojë gjakun atëherë, “gjaku i zi” te gratë është menstruacion. Kurse gjaqet tjera janë ISTIHADA.

Nëse një femër posa ka hyrë në pubertet dhe nuk mund ta dallojë istihadën dhe menstruacionin, atëherë

vepron sipas traditës së shumicës së grave.

Regullat e istihadës:

Gruas që është në Istihada, nuk i ndalohen veprat që i ndalohen në menstruacion, por obligohet të marrë avdes për çdo namaz. Preferohet që të lahet për çdo namaz, ashtu siç e cekëm kur folëm mbi larjet e pëlqyeshme.

[1] Shiko: “Sherhu Sahihil-Muslimi”, 3/164.

[2] Ebu Davudi

Ujërat:

Çdo ujë që zbret nga qielli, apo del nga toka është i pastër, duke u bazuar në fjalën e Allahut, subhanehu ve teala: “Ne kemi zbritur nga qielli ujë të pastër.” (El-Furkan: 48).

Muhamedi, salAllahu alejhi ue selem, thotë: “(Uji i detit) është i pastër, kurse e lejuar është ngordhësira në të.”

1 Papastërtitë (ndyrësirat): Papastërti konsiderohet çdo gjë që natyra e shëndoshë e konsideron të fëlliqur dhe ruhet nga ajo, e nëse ajo bie në rroba e pastron atë (p.sh. urina, nevoja e madhe etj). Duhet pasur parasysh një fakt, se në origjinë gjërat janë të pastra. Andaj ai që e konsideron diç të papastër duhet ta argumentojë atë. Nëse s’ka mundësi të sjellë argument, atëherë ai obligohet ta konsiderojë atë të pastër. Gjërat që janë të papastra dhe ka argument për to janë:

1. – Urina e njeriut dhe jashtëqitja e tij.
2. – Lëngu që del para spermës (medhij) dhe lëngu që del pas urinës (vedijj).
3. – Bajga e kafshëve që nuk u hahet mishi.
4. – Gjaku i menstruacionit.
5. – Jargët e qenit.
6. – Ngordhësira, me përjashtim të peshkut, karkalecit, cofëtinës që s’ka gjak rrjedhës (si miza, bleta, milingona etj), ashtit të ngordhësirës, bririt, thoit, qimes dhe pendlës.

Si pastrohen ndyrësirat:

Dije se Ligjdhënësi kur na njoftoi se disa gjëra janë të ndyta apo të papastra, në të njëjtën kohë na njoftoi edhe me mënyrën e pastrimit të tyre dhe, për këtë obligohemi të pasojmë fjalën e Tij dhe të veprojmë sipas saj. Nëse Ligjdhënësi na tregon se për pastrimin e një sendi duhet larje derisa nuk

mbetet ngjyrë, erë e shije, atëherë ky është pastrimi i atij sendi. E kur na mëson se pastrimi i ndonjë sendi bëhet me derdhje uji, ose me stërpikje ose fërkim, atëherë ky është pastrimi i atij sendi. Dhe dije se uji është baza me të cilën pastrohen sendet, ngase edhe Resulullahu, salAllahu alejhi ue selem, ka përshkruar ujin duke thënë: “E Allahu ka krijuar ujin e pastër” dhe për këtë nuk lejohet të zëvendësohet

uji me diç tjetër, përderisa nuk kemi argument në Kur’an dhe Sunnet, ngase me këtë atëherë do të zëvendësonim elementin që dimë se është i pastër me një send që nuk e dimë a është i pastër apo jo dhe si rrjedhojë do të dilnim nga principet e sheriatit. E pasi e kuptojmë këtë, do të përmendim mënyrën e

pastrimit të disa ndyrësirave:

1. – Pastrimi i lëkurës së cofëtinës bëhet me regjje.
2. – Pastrimi i enës në të cilën ha apo pi qeni bëhet duke e larë shtatë herë, të parën herë me dhe.
3. – Pastrimi i rrobave në të cilat gjendet gjak menstruacioni bëhet duke e fërkuar të thatë pastaj duke e larë me ujë dhe s’prish punë nëse mbetet ndonjë gjurmë.
4. – Pastrimi i pjesës së poshtme (pjesa e cila e prek tokën) të rrobave të grave bëhet me dheun nëpër të cilën kalon rroba.
5. – Pastrimi i rrobave nga urina e fëmijës qumësht pirës, lahet nga urina e vajzës, kurse stërpiket nga urina e djalit.
6. – Pastrimi i rrobave nga medhijju (lëngu që del para spermës), duke hedhur një grusht ujë mbi to.
7. – Pastrimi i anës së poshtme të këpucëve duke i fërkuar për toke.
8. – Pastrimi i tokës duke derdhur mbi të ujë.

Dhjetë gjërat e natyrës së pastër (fitretit):

1. Shkurtimi i mustaqeve,
2. Lëshimi i mjekrës,
3. Përdorimi i misvakut
4. Larja e hundës me ujë,
5. Pastrimi i mes gishtave,
6. Prerja e thonjve,
7. Mënjanimi i qimeve nga nënsqetullat,
8. Mënjanimi i qimeve nga vendet e turpshme,
9. Pastrimi me ujë pas kryerjes së nevojës së madhe.”
10. Shpëlarja e gojës

Sunetimi:

Sunetimi është një simbol prej simboleve të Islamit. Muhammedi, salAllahu alejhi ue selem, njeriut që

sapo e kishte pranuar Islamin i ka thënë: “Pastroi nga trupi yt qimet e kufrit dhe bëhu sunet.”[1]

Sunetimi, gjithashtu është prej fesë së Ibrahimit alejhis-selam, i cili në moshën tetëdhjetë vjeçare u bë sunet. Preferohet që sunetimi të bëhet në ditën e shtatë pas lindjes së foshnjës.

Shkulja e qimeve të thinjura:

 Në Islam është e urryer shkulja e qimeve të thinjura. Pejgamberi, salAllahu alejhi ue selem, ka thënë: “Mos i shkulni qimet e thinjura sepse çdo myslimani që i zbardhet një qime në Islam, ajo do t’i bëhet dritë në ditën e Kijametit.” Për këtë duhet të ngjyroset koka e thinjur me këna me ngjyrë të kuqërremtë dhe ndalohet ngjyrosja e kokës me ngjyrë të zezë.

Rregullat e nevojtores:

1- Është mustehab për atë që dëshiron të hyjë në nevojtore që të thotë: “BISMIL-LAH, ALL-LLAHUMME INNI E’UDHU BIKE MINEL HUBUTHI VEL HABAITH” “O Allah, kërkoj mbrojtjen tënde nga fëlliqësirat (xhinët dhe shejtanët).

2- Mustehab është që kur të dalësh nga nevojtorja të thuash: “GUFRANEKE” – (kërkoj falje te Ti o Zot)

3- Mustehab është që kur të hyjmë në nevojtore, të hyhet me këmbë të majtë e të dilet me të djathtën,ngase e djathta është për vepra të ndershme dhe fisnike, kurse ana e majtë për vepra jo të ndershme.

4- Nëse kryhet nevoja në ndonjë hapësirë, është mirë që të largohet prej njerëzve që të mos u parw.

5- Nuk është e pëlqyer të zhvishen rrobat para se të ulet.

6- Nuk është e lejuar të kryhet nevoja në drejtim të Kiblës, e as duke ia kthyer shpinën asaj.

7- Ndalohet kryerja e nevojës në rrugë dhe në vendpushim.

8- Është e urryer urinimi në banjë.

9- Ndalohet urinimi në ujë të palëvizshëm.

10- Lejohet derdhja e urinës në këmbë, mirëpo të ulurit është më mirë.

11- Është detyrë që të pastrohet organi pas urinimit.

12- Ndalohet të prekurit e organit me dorë të djathtë gjatë urinimit, e gjithashtu ndalohet përdorimi i dorës së djathtë gjatë pastrimit prej nevojës së madhe.

13- Pastrimi prej nevojës së madhe mund të bëhet me ujë, me gurë ose me diç të ngjashme, mirëpo përdorimi i ujit është më mirë.

14- Nuk lejohet të pastruarit prej nevojës së madhe me më pak se 3 gurë.

15- Nuk lejohet pastrimi nga nevoja e madhe me asht dhe kakërdhi.

Kaptina mbi enët:Lejohet përdorimi i të gjitha enëve, përveç atyre të arit dhe të argjendit, ngase është e ndaluar ngrënia dhe pija në to, ndërsa lejohet përdorimi për qëllime tjera.

Hudhejfeja, radijAllahu anhu, thotë: Resulullahu, salAllahu alejhi ue selem, ka thënë: “Mos pini në enë të arit dhe të argjendit dhe mos vishni mëndafsh dhe dibaxh (mëndafsh i qëndisur me ari dhe argjend),

ngase këto janë për ata (kafirat) në dynja, e për juve në Ahiret.”

Marrë nga: Elvexhiz – Abduladhim ibën Bedevij elHalefij.

Revista Albsilam, nr:53