Ato janë gjashtë:

E para: Marrëdhënia intime me gruan, kontakt të plotë seksual (gjatë kohës kur është agjërueshëm, që prej imsakut e deri në mbrëmje), kjo është prej gabimeve më të mëdha, dhe mëkati më i madh që mund të bëhet në kohën e agjërimit, kur agjëruesi të ketë kontakt intim me gruan e tij prishet agjërimi i tij, qoftë farz apo agjërim nafile, ai duhet ta kompenson atë ditë dhe të bën shpagimin e asaj dite e që është lërimi i një robi besimtar, nëse nuk gjen atëherë agjëron dy muaj të plota, duke mos ndërprerë agjërimin në dy muajt pos me një arsye fetare, si ditët e Bajramit, apo ditët e teshrikut gjatë haxhit, apo për ndonjë arsye konkrete si; sëmundja, udhëtimi pa pasur qëllim që të lirohet nga agjërimi, që nëse e ndërprenë agjërimin qoftë edhe të një dite pa arsye ky njeri obligohet të fillon prej në fillim me agjërim që të arrijë agjërimin e dy muajve pa ndarë, e nëse nuk ka mundësi të agjëron dy muaj pa ndarë atëherë ushqen gjashtëdhjetë të varfër, për çdo njërin prej tyre nga 60 gram grurë të mirë, argument për këtë është hadithi i shënuar në sahihun e Muslimit se një njeri kishte rënë me gruan e tij gjatë ditës së Ramazanit, e kërkoi përgjigje nga i dërguari, sal-Allahu aljhi ue selem,  për këtë, e i tha: “A mundesh të lirosh një rob? Tha: Jo, Tha: “A mundesh të agjërosh dy muaj pa ndarë? Tha: Jo, tha: Atëherë ushqe gjashtëdhjetë të varfër”. Hadithi gjendet në dy sahihët me tekst më të gjatë.

Allahu thotë: “Natën e agjërimit u është lejuar afrimi te gratë tuaja, ato janë prehje për ju dhe ju jeni prehje për ato. Allahu e di se ju e keni mashtruar vetveten, andaj ua pranoi pendimin tuaj dhe ua fali gabimin. Tash e tutje bashkohuni me to dhe kërkoni atë që ua ka caktuar Allahu dhe hani e pini derisa qartë të dallohet peri i bardhë nga peri i zi në agim, e pastaj agjërimin plotësojeni deri në mbrëmje.”. Bekare 187.

Shpagimi i agjërimit vlen vetëm për këtë lloj të mënyrave të prishjes së agjërimit.

E  dyta: Ngrënia dhe pirja me qëllim, që është arritja e ushqimit apo pijes në lukth, nëpërmjet gojës, hundës, të çfarëdo lloji të ushqimit apo pijes qoftë, mbështetur në fjalën e Allahut “hani e pini derisa qartë të dallohet peri i bardhë nga peri i zi në agim, e pastaj agjërimin plotësojeni deri në mbrëmje” Edhe depërtimi i ujit nëpërmjet hundës,  mbështetur në fjalën e të dërguarti, sal-Allahut alejhi ve selem: “Lajeni (thellë) hundën (gjatë abdesit), përveç nëse jeni agjërueshëm.”

E transmetojnë të pestët dhe Tirmidhiu e vlerëson të vërtetë.

Ndërsa vetëm se nuhatja e erës nuk e prish agjërimin ngase era nuk është send që hyn në lukth, por, nëse nuhatë erë me qëllim që ajo të futet deri në brendësi të trupit, atëherë i prishet agjërimi.

Ai që qëllimisht ushqehet dhe pi, ai e ka prishur agjërimin e tij, përveç nëse ka ndonjë arsye, sikur që është sëmundja, apo është i nevojshëm të konsumojë ilaçe gjatë ditës, ai mund të mos agjërojë dhe e kompenson atë ditë, ndërsa ngrënia dhe prija që mund të ndodhë nga harresa, kjo nuk e prish agjërimin, mbështetur në fjalën e të dërguarit, sal-Allahu alejhi ve selem: “Ai i cili hanë dhe pi nga harresa duke qenë agjërueshëm, le ta plotësojë agjërimin, se me të vërtetë Allahu e ka ushqyer i ka dhënë të pijë.”

Tre: Ajo që është në kuptimin e ushqimit dhe pijes:

Këto janë dy gjëra: Transplantim i gjakut, si përshembull agjëruesit t’i ndodh gjakderdhje, e i dhurohet gjak, ai në këtë rast e prish agjërimin me marrjen e gjakut, sepse gjaku është ushqimi kryesor i trupit.

Dhe e dyta: Janë injeksionet ushqyese që të mjaftojnë ty nga të ushqyerit e pija, që nëse merr injeksion ai e prish agjërimin sepse edhe pse ato nuk konsiderohen ushqim e pije në realitet, mirëpo kanë kuptimin e ushqimit, dhe kështu vërtetohet dispozita e njëjtë. Ndërsa injeksionet që nuk janë ushqyese ato nuk e prishin agjërimin, qoftë t’i merr ato nëpërmjet nyjeve, apo damarëve, edhe nëse e ndien nxehtësinë e tyre në fyt, nuk e prishin agjërimin sepse nuk janë ushqim e as pije, e as që zëvendësojnë ushqimin e pijen, për këto nuk vlen dispozita e njëjtë.

Katër: Ejakulimi (dalja e spermës) me dëshirën e tij, si pasojë e puthjeve, prekjeve, etj, ngase këto janë lloje të epshit dhe agjërimi nuk është i saktë pos duke u larguar nga këto si ka ardhur në hadithin kudsij: “e lë ushqimin, pijen dhe epshin e tij për Mua” e transmeton Buhariu.

Ndërsa puthja dhe përqafimi pa ejakulim nuk ia prish agjërimin, mbështetur në hadithin e Aishes radijallahu anha, se i dërguari sal-Allahu alejhi ue selem, e puthte kur ishte agjërueshëm, e përqafonte kur ishte agjërueshëm, mirëpo ai ishte që më tepër e përmbante epshin e tij”.

Po ashtu në sahihun e Muslimit se Omer ibn Ebi Seleme e ka pyetur të dërguarin e Allahut sal-Allahu alejhi ue selem: “A mund të puth agjëruesi gruan e tij? I dërguari, sal-Allahu alejhi ue selem, i tha: “Pyete këtë? Pra Umu Selemen, e ajo i tregoi se i dërguari, sal-Allahu alejhi ue selem, e puthte gjatë agjërimit. E i dërguari sal-Allahu alejhi ue selem tha: “Pasha Allahun, unë jam që më shumë se ju jamë i devotshëm dhe kam frikë Allahun”.

Por, në qoftë se agjëruesi  frikohet për veten e tij se mund të ejakulonë, me anë të puthjes, apo për shkaqe tjera, apo kjo mund të sjell që ai të bie në marrëdhënie intime me gruan e tij, për mosfuqinë e përmbajtjes së epshit të tij, në këtë rast puthja dhe gjërat tjera për të bëhen të ndaluara, për t’u ruajtur të mos bie në mëkat, dhe për të mbrojtur agjërimin e tij, për atë i dërguari, sal-Allahu alejhi ve selem, urdhëroi që gjatë marrjes së abdesit të lahet thellë hunda përveç nëse është agjërueshëm, nga frika se uji mund të arrijë deri në lukth.

Ndërsa, ejakulimi që ndodh në gjumë, apo vetëm se me paramendim, duke mos vepruar asgjë, nuk e prish agjërimin, sepse ejakulimi në gjumë nuk është me dëshirën e tij, ndërsa të menduarit është i amnistuar me fjalën e të dërguarit, sal-Allahu alejhi ve selem: “Allahu ia ka falur metit tim atë që i vie në mendje, përderisa të vepron apo të flet.”

Sa i takon lëngut të quajtur medhij, që është ujë i hollë veshtullor (i ngjitshëm), që del si pasojë e një kënaqësie të vogël, nuk e prish agjërimin.

Shejh AbdulAziz ibn Baz, Allahu e mëshiroftë ka thënë: “Lëngu medhij nuk e prish agjërimin, sipas thënies më të saktë të dijetarëve.”

Shejh ibn Uthejmini, Allahu e mëshiroftë është pyetur, për një njeri i cili luanme gruan e tij, duke qenë agjërueshëm e del nga ai lëngu medhij, cila është dispozita për agjërimin e tij?

Është përgjigjur: “Nëse burri luan me gruan e tij, e del nga ai lëngu i quajtur medhij, agjërimi i tij është në rregull, dhe nuk ka asgjë për të, bazuar në thënien më të saktë të dijetarëve, dhe atë se nuk ekziston argument që tregon se prish agjërimin, dhe nuk krahasohet me spermën, se ajo është diçka tjetër, ky është mendim imë i preferuar i medh’hebit Shafi, Ebu Hanife dhe e ka zgjedhur shejh islam ibn Tejmije, Allahu e mëshiroftë.” (Koleksioni i fetave të shejh ibn Uthejmin 19/236)

Pesë: Vjella e ushqimit me qëllim, mbështetur në fjalën e të dërguarit, sal-Allahu alejhi ve selem: “Atij që i vije të vjelli nuk detyrohet të kompenson, por ai që ngacmon të vjellën (me qëlli) ai duhet të kompenson.” E transmetojnë të pestët përveç Nesaiu, Hakimi e vlerëson të saktë.

Ai që qëllimisht vjellë, ai e prish agjërimin, ose me vepër sikur të shtyp barkun, të ngacmon fytin, apo duke nuhatur erëra që reagojnë tek ai të vjellë, apo duke shikuar qëllimisht në diçka që shkakton që ai të vjelë, ai me këtë e prish agjërimin e asaj dite, ndërsa nëse e vjella vije vetvetiu, pa ndonjë shkak pre tij, kjo nuk e dëmton agjërimin e tij, nëse i vije të vjell nga lukthi nuk duhet që ta pengon, sepse kjo e dëmton atë, po e le që të del jashta e nuk mundohet ta pengojë.

Gjashtë: Dalja e gjakut të menstruacioneve dhe lehonisë, mbështetur në fjalën e të dërguarit, sal-Allahu alejhi ve selem për gruan e cila është në periudhën e menstruacioneve nuk falet dhe nuk agjëron. Atëherë kur të sheh gjakun e menstruacioneve apo të lehonisë, agjërimi i saj prishet, qoftë në fillim apo në fund të ditës, qoftë edhe nëse ajo ndodh pak para perëndimit të diellit, ndërsa nëse ndien daljen e gjakut por, nuk duket që ka dalur, vetëm se del pas namazit të akshamit, agjërimi i saj është në rregull.

Tema e gjashtë nga: KAPITULLI MBI AGJËRIMIN E MUAJIT TË RAMAZANIT

Përktheu: Shpend Zeneli

Argumentet mbi obligueshmërinë e agjërimit të muajit të Ramazanit

Agjërimi është FARZ , obligim për çdo musliman, dhe është kusht prej pesë kushteve të islamit.

Këtë e vërteton Kurani, Suneti dhe Konsensusi i dijetarëve.

Nga Kurani është ajeti ku Allahu thotë: “O ju që besuat, agjërimi u është bërë obligim sikurse që ishte obligim edhe i atyre që ishin para jush, kështu që të bëheni të devotshëm. Ditë të caktuara.” Bekare 183-184.

Dhe thotë: “Muaji i Ramadanit që në te (filloi të) shpallet Kur’ani, që është udhërrëfyes për njerëz dhe sqarues i rrugës së drejtë dhe dallues (i të vërtetës nga gënjeshtra). E kush e përjeton prej jush këtë muaj le të agjërojë.”. Bekare 185.

Ndërsa nga suneti është hadithi që e transmeton Omeri radijallahu anhu, hadithi i njohur i Xhibrilit, ku i dërguari, sal-Allahu alejhi ve selem, përgjigjet për islamin, dhe thotë: “Islami është të dëshmosh se nuk ka të adhuruar tjetër pos Allahut dhe se Muhamedi është i dërguar i Allahut, të falësh namazin, të japësh zeqatën, të agjërosh Ramazanin dhe të kryesh haxhin nëse ke mundësi.” E transmeton Muslimi, Tirmidhiu dhe Nesaiu.

Po ashtu thënja e Muhamedit, sal-Allahu alejhi ve selem- : “Islami është ngritur mbi pesë shtylla”[1] dhe ka përmendur agjërimin e Ramazanit, poashtu thënja e tij drejtuar beduinit: “dhe agjërimi i muajit të Ramazanit.” Tha: “A kam obligim diç tjetër përveç kësaj ?” Tha: “Jo, vetëm nëse dëshiron të shtosh nga vullneti yt.”[2]

Dhe të gjithë muslimanët e të gjitha medh’hebeve e grupeve që nga koha e të dërguarit e deri në ditët e sotit janë unanim për obligimin e agjërimit të Muajit të Ramazanit dhe se është farz për çdo individ, për të gjithë muslimanët të ngarkuar (i mençur dhe në bylyk) të mos jtë udhëtarë, i shëndoshë, nëqoftë se nuk ekziston ndonjë shkak që e ndalon të agjërojë, në këtë nuk ka kundërshtim, duke u mbështetur në fjalën e Allahut: “E kush e përjeton prej jush këtë muaj le të agjërojë.” Bekare, 185.

Agjërim i i mujit të Ramazanit u obligua në vitin e dytë të hixhretit.

KUSH OBLIGOHET ME AGJËRIM?

Agjërimi është obligim për secilin që është:

1-Musliman- pra, nuk pranohet agjërimi i jomyslimanit, ngase nuk kërkohen prej tij obligimet islame në gjendjen e tij si jomysliman, edhe nëse agjëron nuk pranohet prej tij, e nëse pranon fenë islame nuk i kompenson ato që nuk i ka agjëruar në kohën kur ka qenë jomysliman.

2-Të jetë në bylyk- nuk është obligim për fëmijën derisa të arrin bylykun, pra të arrin moshën e pjekurisë, mbështetur në fjalën e të dërguarit, sal-Allahu alejhi ve selem: “Është ngritur lapsi nga tre: nga fëmija deri sa të arrin bylykun, nga ai që është duke fjetur deri sa të zgjohet dhe nga i çmenduri deri sa të shërohet.” E transmeton Ahmedi dhe Ebu Davudi.

3-Të jetë me mendje të shëndoshë, hadithi i lartpërmendur.

4-Për vendasin- pra nuk është obligim agjërimi për udhëtarin në atë largësi që shkurtohet namazi, mbështetur në fjalën e Allahut: “ndërsa kush është i sëmurë ose në udhëtim, le të agjërojë aq ditë nga ditët e mëvonshme” Bekare 185. Por, nëse udhëtari agjëron, agjërimi i tij është i pranuar.

5-Të ketë mundësi për të agjëruar- pra nuk ka agjërim për plakun e shtyrë në moshë që nuk ka mundësi të agjërojë, por ai obligohet të shpaguaj. Dhe nuk ka agjërim për atë që është i sëmurë me sëmundje të vazhdueshme mbështetur në fjalën e Allahut: “E ata që i rëndon ai (nuk mund të agjërojnë), janë të obliguar për kompensim, ushqim (ditor), i një të varfëri, ai që nga vullneti jep më tepër, ajo është aq më mirë për te”. Bekare 184.

KUSHTET E AGJËRIMIT TË VLEFSHËM

1-Pastërtia e gruas prej ciklit mujor dhe lehonisë. Nuk ka agjërim për gruan gjatë ciklit mujor dhe lehonisë, e nëse pastrohen obligohen të kompensojmë, Aisheja radijallahu anha thotë: “Jemi urdhëruar të kompensojmë agjërimin e nuk jemi urdhëruar të kompensojmë namazin.” E transmeton Muslimi.

2-Koha e agjërimit, pra është patjetër që agjërimi i obliguar në muajin e Ramazanit e jo në muajt tjerë, ngase Allahu këtë muaj e ka veçuar me përmendje. Me fillim prej lindjes së sabahut e deri në perëndim të diellit.

SHTYLLAT E AGJËRIMIT

1-Nijeti.

2-Abstenimi nga gjërat që e prishin agjërimin që nga lindja e sabahut deri në perëndim të diellit.

HUKMI MBI LËNËSIN E AGJËRIMIT

Kush mohon obligueshmërinë e agjërimit ai është jobesimtar, që duhet të pendohet, përndryshe është murted i dalë prej fesë, nëse vdes, nuk i lahet kufoma, as nuk qefinoset, nuk i falet namazi i xhenazes, nuk lutemi për të, dhe nuk varroset tek varrezat e muslimanëve.

Kështu ka dhënë feta Komisioni i përhershëm për feta në mbretërinë e Arabisë Saudite.

Mirëpo, ai që nuk agjëron në muajin e Ramazanit por nuk e mohon obligueshmërin, por e le nga neglizhenca e përtacia, mirëpo pohon se është i obliguar, ai në këtë rast ka vepruar një mëkat të madh.

Është pyetur Shejh ibn Baz, Allahu e mëshiroftë: Cila është dispozita për atë që nuk agjëron Ramazanin pa mohuar obligueshmërinë e tij, dhe a del me këtë prej islamit për shkak të lënies së agjërimit nga neglizhenca më shumë se një herë?

Është përgjigjur: “Kush nuk e agjëron muajin e Ramazanit me qëllim, pa asnjë arsye të shëndoshë fetare, ai ka vepruar një mëkat prej mëkateve të mëdha, e me këtë nuk del prej feje sipas një prej thënieve më të sakta të dijetarëve, ai duhet të pendohet tek Allahu, dhe të kompenson, ekzistojnë argumente të shumta që tregojnë se lënia e agjërimit nuk është kufër i madh nëse nuk e mohon obligeshmërinë, mirëpo nuk agjëron nga neglizhenca e përtacia, ai duhet të ushqen për secilën ditë nga një të varfër nëse e vonon kompensimin deri në fillimin e Ramazanit tjetër pa ndonjë arsye…”

Mirëpo, megjithëkëtë thuhet: Kush nuk e agjëron Ramazanin me pa arsye, është frikë për  të që të del prej fesë edhe nëse pohon obligueshmërinë, posaçërisht nëse kjo përsëritet më shumë se një vit, ai dhe kjo gjendje është në rrezik të madh, dhe mundet për atë që është në këtë gjendje të jetë prej atyre që mohojnë obligueshmërin me fjalë, ngase ky e mohon obligueshmërinë me vepër, edhe pse nuk e shpreh me gjuhë.

Ndërsa ai që nuk agjëron Ramazanin për një kohë të jetës së tij dhe ai falet, duhet që të kompenson ato ditë që nuk i ka agjëruar.

Sidoqoftë si mundet që muslimani të jetë i kënaqur me Allahun për Zot, me islamin për fe, me Muhamedin të dërguar e të jetë neglizhent në lënien e një obligimi prej obligimeve të fesë, e për më shumë kjo çështje të jetë një shtyllë prej shtyllave të fesë.

Tema e tretë nga: KAPITULLI MBI AGJËRIMIN E MUAJIT TË RAMAZANIT

Përktheu: Shpend Zeneli

[1] Buhariu, Muslimi, Nesaiu dhe Tirmidhiu.

[2] Buhariu dhe Muslimi

Agjërimi tek ithtarët e librit

Agjërimi është adhurim shumë i vjetër, ka qenë i obliguar edhe në umetet e mëhershme, dhe është përcjellë nga një umet në tjetrin, edhe pse ka dalluar për nga forma dhe mënyra e zbatimit, për atë Allahu i Madhëruar thotë: “O ju besimtarë! Ju është urdhëruar agjërimi, ashtu si u ishte urdhëruar atyre para jush, që të mund të bëheni të devotshëm”. Bekare 183

Çifutët kishin agjërimin që ua kishte bërë obligim Allahu, që ishte agjërimi i ditës së dhjetë të muajit të shtatë të vitit të tyre, të quajtur “Tisri”, duke filluar agjërimi nga perëndimi i diellit në ditën e nëntë e deri në perëndim të diellit në ditën e dhjetë, ajo është dita e faljes së gjynaheve, që e quanin  “Kebur”, më pas murgjit ligjësuan agjërimin edhe të katër ditëve tjera, që është dita e parë të muajit të katërt, të pestë, të shtatë dhe të dhjetë si përkujtim i ndodhive në xhaminë e Kudsit.

Çifutët gjithashtu agjëronin ditën e enjte dhe të hënë, duke besuar se Musai, alejhi selam, ka hipur në malin Sina ditën e enjte dhe ka zbritur prej tij ditën e hënë, ne (muslimanët) edhe pse pajtohemi me ata në agjërimin e këtyre ditëve, nuk pajtohemi në shkakun dhe arsyen, se shkaku i agjërimit të këtyre dy ditëve është ligjësuar nga i dërguari jonë, Muhamedi salallahu alejhi ve selem, ndërsa arsyeja është e përmendur në fjalën e tij: “Këto janë dy ditë kur hapen dyert e qiellit dhe veprat i shfaqen Zotit.” Ne dëshirojmë që veprat tona të ngriten e ne duke qenë agjërueshëm.

Ata kanë edhe agjërim vullnetar, siç përmendet në hadithin: “Agjërimi më i dashur tek Allahu është agjërimi i Davudit, namazi më i dashur tek Allahu është namazi i Davudit alejhi selam, ai flinte gjysmën e natës, zgjohej një të tretën dhe më pas flinte një të gjashtën, agjëronte një ditë dhe ushqehej një ditë”. Mutefekun alejhi.

Ata po ashtu kanë agjërimin e Ashures, ibn Abasi, radijallahu anhu, ka thënë: “Erdhi i dërguari, salallahu alejhi ue selem, në Medine, dhe çifutët agjëronin ditën e Ashures, thanë: “Kjo është dita kur shpëtoi Musa prej Faraonit”, atëherë i dërguari, salallahu alejhi ue selem, u tha shokëve të tij: “Ju jeni më afër Musait se sa ata, andaj agjëroni”. Transmeton Buhariu.

Ndërsa të krishterët pasonin agjërimin e çifutëve, Abdullah ibn Abasi, radijallahu anhu, ka thënë: “Kur i dërguari i Allahut, salallahu alejhi ue selem, agjëroi ditën e Ashures dhe urdhëroi tjerët ta agjërojnë, i thanë: “O i dërguari i Allahut! Kjo është ditë që e madhërojnë çifutët dhe të krishterët”, ndërsa në tekstin e Ebu Davudit: “e agjërojnë çifutët dhe të krishterët.” I dërguari, salallahu alejhi ue selem, tha: “Nëse vije viti i ardhëm me lejen e Allahut do agjërojmë edhe ditën e nëntë.” Tha: “Dhe nuk erdhi viti tjetër vetëm se i dërguari i Allahut, salallahu alejhi ue selem, vdiç“. Transmeton Muslimi dhe Ebu Davudi.

Disa komentues të Kuranit si Taberiu dhe ibnul Arabi transmetojnë se krishterëve u është bërë agjërimi obligim, dhe u është obliguar të mos hanë pasi të flenë, të mos martohen në muajin e agjërimit, ndërsa koha e agjërimit ndërrohej, ndonjëherë vinte në kohë të vapës, ditë të gjatë dhe në kohë të ftohët ditë të shkurtër, e kjo ishte e vështirë për ta, andaj sugjeruan mendime që të kthejnë në një kohë mesatare, dhe e bënë agjërimin në stinën mes dimrit dhe verës, dhe thanë: “Do të shtojmë dhjetë ditë, që të shpaguajmë atë që kemi bërë, kështu që e bënë agjërimin dyzet ditë.”

Më pas një prej mbretërve është ankuar nga një sëmundje që e kishte goditur, i cili u zotua se po të shërohej do të shton një javë me agjërim, ai u shërua kështu që u bënë 47 ditë të agjërimit, pasi që vdiq ky, mbreti i cili erdhi pas tij urdhëroi edhe tre ditë tjera të agjërohen kështu që u bënë 50 ditë.

Si agjërojnë çifutët dhe të krishterët në ditët e sodit

Çifutët kanë dy lloje të agjërimit:

1-Agjërim të detyruar (kolektiv) katër ditë sipas gjendjes, këto ditë i caktojnë rabinët dhe kryetarët e tyre.

-agjërimi i një dite për shpagim të gabimit të përgjithshëm, e njohur si dita e faljes.

-agjërimi i një dite para se të fillojë ushtria luftën me armikun.

-agjërimi i një dite kur të vdes mbreti apo kryetari.

-agjërimi i një ditë për të mbrojtur nga një fatkeqësi e paramenduar që do t’ju ndodh njerëzve.

2-Agjërimi vullnetar (individual) si një kërkesë për pendim.

Ndërsa agjërimi tek të krishterët: Ditët e saja dallojnë për dallim të kishave (Kalotike, protestant, dhe ortodoks) duke dalluar sipas gjeneratave, shprehive dhe vendeve.

Nga cilat gjëra ndalohen në agjërimin e tyre?

Ndalohen nga ngrënia, pirja, marrëdhëniet intime që prej mesnatës e deri në kohë të drekës, dhe kjo vetëm për të moshuar dhe të dobëtit, ndërsa ata që kanë mundësi janë të detyruar të vazhdojnë agjërimin deri një ore para perëndimit të diellit. Dhe kjo ndalesë është vetëm për ngrënien e mishit dhe asaj që prodhohet nga kafshët që ka ngjyrën e bardhë, sikur që është veza e bardhë, qumështi, etj. Ndërsa përveç këtyre lejohet të përgatiten e kusht që gjatë përgatitjes të përdoret vetëm vaji i bimëve.

Ndërsa ditën e ditëlindjes lejojnë ngrënien e peshkut dhe llojeve të pemëve, e jo edhe gjërave tjera.

Agjërimi tek arabët para islamit

Në kohën e injorancës para shpalljes së të dërguarit, salallahu alejhi ue selem, kishte agjërim, sikur agjërimi i fisit Kurejsh ditën e Ashures, në hadithin Aishes, radijallahu anha, thuhet: “Dita e Ashures ishte dita që agjëronin Kurejshitët gjatë kohës së injorancës, dhe i dërguari i Allahut, salallahu alejhi ue selem, e agjëronte në atë kohë, e kur migroi i dërguari i Allahut, salallahu alejhi ue selem, në Medine e agjëronte dhe urdhëroi të agjërohej, e kur u obligua Ramazani, atëherë ky ishte obligim dhe e la Ashuren, kush dëshiron ta agjëron e kush dëshiron nuk e agjëron”. E transmeton Ahmedi dhe Ebu Davudi, Albani e vlerëson të vërtetë.

Thirrja hyjnore u erdhi besimtarëve për obligimin e agjërimit ashtu si ka qenë obligim edhe për ata para tyre, Allahu thotë: “O besimtarë! Ju është urdhëruar agjërimi, ashtu si u ishte urdhëruar atyre para jush, që të mund të ruheni nga të këqijat”. Bekare 183.

Kuptimi i fjalës “atyre që kanë qenë para jush” pra para myslimanëve, nga sheriatet e mëhershme, që janë ithtarët e librit, çifutët dhe të krishterët.

Agjërimi në Islam

Në fillim si obligim për musimanët ishte agjërimi i ditë së Ashures, siç përmendet në hadithin e Muavijes se i dërguari, salallahu alejhi ve selem, kishte hipur në mimber dhe ka thënë: “Me të vërtetë Allahu u ka obliguar agjërimin e kësaj ditë në këtë kohë.” E që më pas u zëvendësua me agjërimin e muajit të Ramazanit.

Por, edhe agjërimi i muajit të Ramazanit ka kaluar nëpër dy etapa , në etapën e parë agjërimi ka qenë agjërim vullnetarë, pra mund të zgjedh mes agjërimit që ishte më e mirë dhe mos agjërimit por me kompensim, që është ushqimi i të varfërve, ai që nga vullneti jep më tepër, ajo është aq më mirë për te, kjo përmendet në ajetin ku Allahu thotë: “(Jeni të obliguar për) Ditë të caktuara, e kush është i sëmurë prej jush ose është në udhëtim (e nuk agjëroi), atëherë ai (le të agjërojë) më vonë aq ditë. E ata që i rëndon ai (nuk mund të agjërojnë), janë të obliguar për kompensim, ushqim (ditor), i një të varfëri, ai që nga vullneti jep më tepër, ajo është aq më mirë për te. Mirëpo, po qe se e dini, agjërimi është më i mirë për ju”. Bekare 184.

Aisheja, radijallahu anha, ka thënë: “Dita e Ashures agjërohej (obligativ), e kur zbriti obligimi i agjërimit të Ramazanit (për të parën herë), ai që dëshironte agjëronte e kush nuk dëshironte nuk e agjëronte.”

Kështu njëjtë transmeton Buhariu nga Abdullah ibn Omer dhe Abdullah ibn Mesudi.

Pra, ai që dëshironte agjëronte e ai që nuk dëshironte ushqente një të varfër për atë ditë. Por, nëse njeriu agjëronte fillonte prej lindjes së sabahut e deri në perëndim të diellit, e kur perëndonte dielli dhe përfundonte agjërimin, nëse flinte qoftë menjëherë pas perëndimit të diellit i ndalohej atij ngrënia dhe pirja deri në ditën tjetër, e që më pas Allahu e lehtësoi këtë, Allahu thotë: “Natën e agjërimit u është lejuar afrimi te gratë tuaja, ato janë prehje për ju dhe ju jeni prehje për ato.Allahu e di se ju e keni mashtruar vetveten, andaj ua pranoi pendimin tuaj dhe ua fali gabimin. Tash e tutje bashkohuni me to dhe kërkoni atë që ua ka caktuar Allahu dhe hani e pini derisa qartë të dallohet peri i bardhë nga peri i zi në agim”. Bekare 187.

Shkaku i kësaj është rasti i sahabiut i cili u alivanos kur erdhi nga puna e tij, që kishte qenë në arën e tij, kopshtin e tij, erdhi në fundin e ditës e pyeti gruan e tij për ushqim, e ajo shkoi që t’i sjell ushqimin, e atë e kishte kapluar lodhja dhe fjeti, e kur erdhi gruaja e tij i tha; Mjerë për ty, a ke fjetur?! E kur u zgjua ditën tjetër u zgjua i raskapitur e u alivanos në mesditë, atëherë Allahu lehtësoi për robërit e Tij, e ky është një prej llojeve të shfuqizimit të një dispozite të rëndë me një më të lehtë. E lehtësoi Allahu këtë obligim dhe e bëri atë prej lindjes së sabahu e deri në perëndim të diellit, dhe kjo dispozitë u vendos për këtë umet deri në ditën e Kiametit.

Kjo është etapa e dytë, etapa e detyrimit, pra obligimi me agjërim, ndërsa zgjedhja mes agjërimit e ushqimit u shfyqizua me ajetin tjetër ku Allahu thotë: “Muaji i Ramadanit që në te (filloi të) shpallet Kur’ani, që është udhërrëfyes për njerëz dhe sqarues i rrugës së drejtë dhe dallues (i të vërtetës nga gënjeshtra). E kush e përjeton prej jush këtë muaj le të agjërojë, ndërsa kush është i sëmurë ose në udhëtim, le të agjërojë aq ditë nga ditët e mëvonshme. Allahu me këtë dëshiron lehtësim për ju, e nuk dëshiron vështirësim për ju. (Të agjëroni ditët e lëshuara më vonë) Që të plotësoni numrin, ta madhëroni Allahun për atë se u udhëzoi dhe që të falënderoni”.

Kjo është një formë prej tre formave të shfuqizimit të ajeteve, si përshembull ajeti që lejon zgjedhjen mes agjërimit dhe kompensimit shfuqizohet me ajetin e dytë që obligon agjërimin e tërë të muajit, ky njihet si shfuqizim i dispozitës së mëhershme e jo edhe i leximit. Llojet tjera të shfuqizimit janë: Shfuqizim i dispozitës dhe i leximit dhe lloji i tretë shfuqizim i leximit e jo edhe i dispozitës.

Allahu e obligoi agjërimin në formën e vërtetë dhe lehtësoi për të sëmurin dhe udhëtarin të mos agjërojnë.

Kështu që, ti lexues i nderuar, hasim që agjërimi ka histori të vjetër, gjë e cila aludon në rëndësinë e saj, pra a do të përkujtohen njerëzit, posaçërisht prishanikët dhe tolerantët e tepruar, që duhet të jenë të dëgjueshëm ndaj urdhrave të Allahut, që atyre t’u mundësohet paqe në dynja dhe ahiret. Allahu udhëzon në rrugë të drejtë.

Kjo ishte tema e dytë nga: KAPITULLI MBI AGJËRIMIN E MUAJIT TË RAMAZANIT

Përgatiti dhe Përktheu : Shpend Zeneli