Falënderimi i plotë i takon Allahut i cili ia jep mirësinë e udhëzimit në besim atij që do, dëshmoj se nuk meriton të adhurohet askush pos Allahut, Atij i lutet gjithkush që ndodhet në qiej dhe në Tokë e në çdo kohë Ai ushtron fuqinë e gjithëmbarshme. (Rrahman, 29) dhe dëshmoj se Muhamedi është rob dhe i dërguari i tij, i përkrahur nga Allahu me ndihmë dhe argumente, paqja e Allahut qoftë mbi të, mbi familjen, mbi shokët e tij dhe mbi gjithë ata që e pasuan atë.

      O ju njerëz kini frikë Allahun, kërkoni prej tij përqendrimin në besim, padyshim se besimi është dritë që Allahu e fut në zemrën e njeriut. “A është njëlloj si ai që Allahu ia ka hapur kraharorin për të pranuar Islamin, duke qenë kështu në dritën e Zotit të vet, (ashtu edhe ai që e ka zemrën të mbyllur ndaj besimit?!) Prandaj, mjerë ata që e kanë zemrën të pandjeshme, kur përmendet Allahu! Njerëz të tillë janë në humbje të qartë! (Zumer, 22)

“Allahu ia hap zemrën për (të pranuar) Islamin atij që dëshiron ta udhëzojë, ndërsa atij që dëshiron ta lërë në humbje, (ia mbyll zemrën e) ia shtrëngon gjoksin si të jetë duke u ngjitur në qiell. Kështu, Allahu, i ndëshkon ata që nuk besojnë.” (En ‘am, 125)

       Besimi është dhunti e Allahut për robin “Allahu ju ka dhuruar mirësi dhe ju ka udhëzuar në besim, nëse ajo që thoni është e vërtetë!” (Huxhurat, 17). Besimi është bindje dhe vepër, sikurse ka thënë Imam Hasan el Basriu, Allahu e Mëshiroftë: “Nuk është imani as zbukurim me fjalë e as shpresë e pabazë, por është bindje e ngulitur në zemër dhe që e vërtetojnë veprat”.  Për këtë Ehlu suneti e definojnë imanin se është: thënje me gjuhë, bindje me zemër dhe vepër me gjymtyrë, shtohet me adhurime dhe pakohet me gjynahe,  me këtë kuptim imani është garanci për qëndrueshmëri në raste të sprovës, dhe anijë e shpëtimit në tufanin e fitneve dhe valëve të sprovave.  Allahu ka ndërlidhur me besim mirësi të shumta të afërta dhe të mëvonshme, i ka përgatitur atij sigurinë dhe udhëzimin në dunja dhe ahiret: “Sa për ata që besojnë dhe nuk e molepsin besimin e tyre me padrejtësi (idhujtari), pikërisht atyre u takon siguria dhe ata janë të udhëzuar.”(En Am, 82). Sikurse i premton atij  arritje të jetës së lumtur dhe shpërblim të mirë: “Cilindo mashkull apo femër që kryen vepra të mira, duke qenë besimtar, Ne do ta bëjmë që të kalojë jetë të bukur dhe do ta shpërblejmë sipas veprave më të mira, që ka bërë.” (Nahl, 97)

       Allahu ka marrë përsipër mbrojtjen e besimtarëve në veçanti: “Allahu i mbron ata të cilët kanë besuar”.(Haxh, 38) Ky lloj i besimit, që ka këtë cilësi ka edhe gjashtë kushtet dhe me degë që tejkalon numrin shtatëdhjetë. I dërguari, salallahu alejhi ue selem, ka thënë: “Iman është të besosh në Allahun, melaiket, librat, të dërguarit, ditën e Fundit, dhe të besosh në caktimin e tij të mirën dhe të keqen”. Po ashtu i dërguari, salallahu alejhi ue selem, ka thënë: “Imani është shtatëdhjetë e disa  degë,  më e larta është dëshmia se nuk ka zot tjetër (që meriton të adhurohet) pos Allahut, e më e ulëta është largimi i një pengese nga rruga, edhe turpi është degë e imanit.” Imani me gjashtë kushtet e tij është i kompletuar  nëse përfshinë  gjithë atë që duhet të besohet. Nuk mjafton  besimi në disa  kushte dhe mohimi i tjerëve: “Vërtet, ata që mohojnë Allahun dhe të dërguarit e Tij dhe dëshirojnë të ndajnë Allahun nga të dërguarit e Tij, duke thënë: “Ne disa i besojmë e disa nuk i besojmë” dhe duke dashur që kështu të zgjedhin një rrugë të ndërmjetme, pikërisht ata janë mohuesit e vërtetë. Ne kemi përgatitur dënim poshtërues për mohuesit. Ndërsa atyre që besojnë Allahun dhe të dërguarit e Tij dhe nuk bëjnë dallim mes asnjërit prej tyre, Ai do t’u japë shpërblimin (e premtuar). Se Allahu është Falës dhe Mëshirëplotë.” (Nisa, 150-152)

      Nga urtësia e Allahut të Lartmadhëruar është që nuk i le robërit e Tij pa i testuar që të dallohet i sinqerti në besimin e tij dhe gënjeshtari dyfytyrësh: “Vërtet mendojnë njerëzit, se do të lihen të thonë “Ne besojmë”,pa u vënë në provë?! Ne i kemi sprovuar ata që kanë qenë para tyre, në mënyrë që,Allahu të dallojë ata, që thonë të vërtetën dhe, ata që gënjejnë.” (Ankebut, 2-3)

Këtu shfaqet dallimi mes qëndrimeve të besimtarëve dhe dyfytyrëshave e jobesimtarëve, do të paraqesim një përmbledhje të disa qëndrimeve ashtu siç i ka sqaruar Kurani.

Prej këtyre qëndrimeve është se kur dy grupet thirren për te Allahu dhe i dërguari i Tij që të gjykohen mes tyre në kundërshtimet që kanë, Allahu i Madhëruar për qëndrimin e dyfytyrëshave thotë: “Ata (hipokritët) thonë: “Ne besojmë në Allahun dhe në të Dërguarin dhe (u) bindemi (atyre).” Pastaj disa prej tyre shmangen, sepse nuk janë besimtarë aspak. Dhe, kur thirren tek Allahu (Libri i Tij) dhe i Dërguari i Tij, që ai të gjykojë midis tyre, një grup nga ata kthejnë kurrizin. Por, nëse e drejta është në anën e tyre, ata vijnë përulshëm. A mos kanë sëmundje në zemrat e tyre apo dyshojnë? Apo kanë frikë se mos Allahu dhe i Dërguari i Tij do t’u bëjnë padrejtësi?! Jo, por pikërisht ata janë të padrejtët.” (Nur, 47-50)

       Më pas Allahu sqaroi  qëndrimin e besimtarëve  kur të thërriten në gjykimin e Allahut dh e të dërguarit të Tij, thotë: “Ndërsa përgjigjja e vetme e besimtarëve, kur thirren tek Allahu dhe i Dërguari i Tij, që ai të gjykojë midis tyre, është: “Dëgjojmë dhe bindemi”. Pikërisht këta janë të shpëtuarit.” (Nur, 51)

Ky është qëndrimi i dy palëve  kur thërriten që të gjykohen sipas sheriatit të Allahut, ky është një qëndrim që ende përsëritet saherë që ndodh një proces ose shfaqet një risi, besimtarët dëshirojnë gjykimin e Allahut dhe të dërguarit të Tij qoftë në favor të tyre apo kur janë fajtor, ndërsa dyfytyrëshit dëshirojnë të gjykojnë me ligjin e Allahut dhe të dërguarit të Tij nëse është në favorin e tyre, e nëse është në kundërshtim me ta ata marrin gjykimin e djallit dhe nuk përfillin gjykimin e Allahut.

      Qëndrimi i dy palëve ndaj Kuranit dhe gjatë leximit të tij. Besimtarët kur zbret Kuran dhe kur lexohet u shtohet besimi dhe ata janë të përgëzuar, ndërsa dyfytyrëshit kjo u shton njollosje mbi njollosje dhe presin rast të volitshëm për të ikur nga dëgjimi i tij, Allahu thotë: “Kur shpallet ndonjë sure, disa prej atyre (që kanë dyshim dhe hipokrizi) thonë: “Kujt prej jush do t’ia shtojë besimin kjo sure?” Përsa u përket besimtarëve, atyre (kjo sure) ua shton besimin dhe ata gëzohen. E sa u përket atyre që kanë sëmundje në zemrat e veta, ajo ua shton edhe më dyshimin që kanë dhe ata vdesin si mohues. Vallë, a nuk e shohin ata se çdo vit vihen në provë një ose dy herë e prapëseprapë as nuk pendohen, as nuk e mbledhin mendjen?! Kur shpallet ndonjë sure (që u tërheq vërejtje), ata shikojnë njëri-tjetrin (duke thënë): “A po ju sheh ndokush?”, pastaj largohen. Allahu i shmang zemrat e tyre, sepse ata janë njerëz që nuk kuptojnë!” (Teube, 124-127)

Qëndrimi i dy palëve gjatë luftës në rrugë të Allahut, besimtarët dëshirojnë nga Zoti i tyre që ti zbret të dërguarit të tij një sure që do ti urdhëron për luftë kundër jobesimtarëve, duke u kujdesur për xhihadin në rrugë të Allahut dhe arritjen e shpërblimit të madh që Allahu ka përgatitur për luftëtarët, kur erdhi urdhri për luftë shpejtuan  të gëzuar, luftuan me pasuritë dhe shpirtrat e tyre.

       Kurse dyfytyrëshave kur u vjen urdhri për luftë, i kaplon paniku dhe frika, fillojnë të paramendojnë arsyetime pas arsyetimeve, në mënyrë që të mos marrin pjesë. Allahu i Madhëruar thotë: “Besimtarët thonë: “Sikur të ishte shpallur një sure!” Por, kur shpallet një sure e qartë dhe në të përmendet lufta, i sheh ata me zemra të sëmura, si të vështrojnë ty me shikim si të agonisë së vdekjes! Ndërkohë, më e përshtatshme do të ishte për ata bindja dhe fjala e mirë! Madje, kur çështja (e luftës) është vendosur, do të ishte më mirë për ata që të tregohen të sinqertë ndaj Allahut.” (Muhamed, 20-21)

Poashtu thotë: “Nuk do të të kërkojnë leje për të mos luftuar me pasurinë dhe jetën e tyre, ata që besojnë në Allahun dhe Ditën e Kiametit. E Allahu i di mirë ata që ruhen nga gjynahet. Ty do të kërkojnë leje vetëm ata që nuk besojnë në Allahun dhe Ditën e Kiametit dhe që zemrat e tyre dyshojnë. Ata luhaten në dyshimin e vet.” (Teube, 44-45)

      Qëndrimi i dy palëve gjatë presionit të jobesimtarëve ndaj muslimanëve, besimtarëve u shtohet përqendrimi në fe dhe u forcohet bindja e tyre në premtimin e Allahut dhe të dërguarit të Tij për ndihmë, kurse dyfytyrëshave u shtohet frika, supozojnë për të keqe në Allahun dhe të dërguarin e Tij. Për qëndrimin e dy palëve kohën kur jobesimtarët rrethuan muslimanët ditën e Ahzabit nga brenda e jashtë Medinës, kur shikimet u shtangën dhe zemrat arritën deri në fyt nga gjendja e tmerrshme, për qëndrimin e besimtarëve Allahu thotë: “Kur besimtarët e vërtetë panë ushtrinë e aleatëve, thanë: “Kjo është ajo që na ka premtuar Allahu dhe i Dërguari i Tij; sigurisht, premtimi i tyre u vërtetua!” Kjo ua forcoi atyre besimin dhe përuljen. Midis besimtarëve ka të atillë, që e kanë mbajtur besëlidhjen me Allahun. Disa prej tyre kanë vdekur, kurse të tjerët presin pa ndryshuar asgjë nga besnikëria e tyre.” (Ahzab, 22-23)

     Ndërsa për qëndrimin e dyfytyrëshave thotë: “Por hipokritët dhe ata me zemra të sëmura e të dobëta,thanë: “Allahu dhe i Dërguari i Tij nuk na kanë premtuar asgjë,pos mashtrimit”! Dhe një grup prej tyre tha: “O banorët e Jethribit254, s’ka qëndrim këtu për ju, andaj kthehuni!” Një grup tjetër nga ata kërkoi leje prej të Dërguarit, duke thënë: “Në të vërtetë, shtëpitë tona janë të pambrojtura”! Por ato nuk ishin të pambrojtura. Ata donin vetëm të iknin.” (Ahzab, 12-13)

       Ky është provimi i rëndë i cili shfaqi fitoren e besimtarëve dhe dështimin e dyfytyrëshave, kjo është traditë e Allahut në  krijesat e tij, e në traditën e Zotit nuk do gjesh ndryshim.

Kjo ishte e tëra, e lusim Allahun, aze ue xhel, që të na dhuroj besim dhe të na mbrojë nga dyfytyrësia. Falënderimi  takon Zotit të botëve.

Përktheu: Shpend ZENELI

Hutbeja e parë

Falënderimi i takon Allahut, Zotit të botëve dhe të qiejve. Paqja dhe mëshira e Allahut qofshin mbi Muhamedin, mbi familjen dhe shokët e tij dhe mbi të gjithë ata të cilët i pasojnë ata me të mira, deri në Ditën e Gjykimit.

“O besimtarë! Kijeni frikë Allahun ashtu si i takon Atij dhe vdisni vetëm duke qenë myslimanë!” Ali Imran 102.

“O njerëz! Frikësojuni Zotit tuaj, i Cili ju krijoi prej një njeriu, ndërsa prej atij krijoi bashkëshorten e tij, kurse prej këtyre të dyve krijoi shumë meshkuj e femra. Dhe frikësojuni Allahut, me emrin e të Cilit ju kërkoni të drejtat e ndërsjella dhe ruani lidhjet farefisnore. Se vërtet, Allahu është përherë Mbikëqyrës mbi ju”. Nisa 1.

“O besimtarë, frikësojuni Allahut dhe thoni vetëm të vërtetën. Ai do t’jua bekojë veprat tuaja dhe do t’jua falë gjynahet. Kush i bindet Allahut dhe të Dërguarit të Tij, do të arrijë një fitore madhështore“. Ahzab 70-71.

Vëllezër musliman,

Ai i cili merr ndonjë përgjegjësi prej çështjeve të muslimanëve detyrohet ta kryen atë me përsosmëri për shkak se është amanet që do të jap për të llogari Ditën e Kiametit. Muslimani detyrohet të jetë korrektë në punë dhe ta shfrytëzon maksimumin e tij në kryerjen e detyrave që i ka marrë përsipër. kërkohet  prej tij, të jetë i ashpër për përdorimin e forcës por edhe i butë pa treguar dobësi. Nuk duhet t’i favorizon të fortit e t’i nënçmon të dobëtit, por tek ai i forti duhet të jetë i dobët deri sa ta nxjerr hakun prej tij dhe i dobëti të jetë i fortë deri sa ta marrë hakun për të.

Omeri, Allahu qoftë i kënaqur me të, i ka thënë njërit prej punëtorëve të tij: “Kur je i ulur në mexhlis shikoji njerëzit rreth teje njësoj dhe ata që i ke përpara teje dhe ata të cilët i gjykon, në mënyrë që paria mos të lakmojë padrejtësinë tënde, ndërsa të dobëtit të humbasin shpresën në drejtësinë tënde. Largoju zemërimit, brengës, tiranisë, shqetësimit të njerëzve dhe debateve të ashpra. Allahu obligon gjykimin me drejtësi, e për këtë ekziston shpërblimi dhe kujtimi i bukur në këtë botë. Qëllimet që janë të sinqerta dhe anojnë kah drejtësia, qofshin edhe kundër tij, Allahu do t’i mjaftojë ndaj njerëzve tjerë. Ai i cili zbukurohet me atë që nuk i takon, Allahu do ta poshtërojë. Allahu nga robërit pranon vetëm veprat e sinqerta.”

O ti punëtor, dije se prej teje është blerë koha për t’i shërbyer muslimanët dhe si shkëmbim paguhesh dhe për çdo muaj merr rrogë të plotë. Poashtu prej teje është blerë puna të cilën ti e kryen në këtë kohë, prandaj për çdo minutë që kalon jashtë punës që je i detyruar merr pasuri të palejuar. Çdo punë që e kryen jashtë asaj që je i detyruar ti e ke tradhtuar amanetin dhe për këtë do të japësh llogari para Allahut. Çdo pasuri që e merr prej njerëzve përballë punës që e kryen, kurse ti në anën tjetër për këtë punë merr rrogë të caktuar, është ryshfet, korrupsion dhe pasuri haram.

Ebu Davudi, Tirmidhiu, Ibën Hibani dhe Hakimi, Allahu i mëshiroftë, në librat e tyre e shënojnë një hadith prej ibën Omerit, Allahu qoftë i kënaqur me të,  “se Profeti, alejhi salatu ue selam, e ka mallkuar dhënësin dhe marrësin e ryshfetit”. Poashtu, imam Taberaniu e ka nxjerr një hadith prej ibën Omerit i cili thotë se Profeti, alejhi salatu ue selam, ka thënë: “Ai që e jep dhe ai që e merr ryshfetin janë në zjarr”.  Imam Ahmedi e shënon një hadith prej Theubanit, Allahu qoftë i kënaqur me të, i cili na përcjell “se i Dërguari i Allahut, alejhi salatu ue selam, e ka mallkuar mitëdhënësin, dhe mitëmarrësin dhe ndërmjetësuesin mes tyre”. Imam Taberaniu na përcjell një hadith nga ibën Abbasi:”Ryshfeti në pushtet është kufër, dhe marrje e padrejtë e pasurisë së njerëzve.”

Hakimi, Allahu e mëshiroftë, shënon një hadith nga ibën Abbasi se Pejgamberi, sal-allahu alejhi ue selem, ka thënë: “Kush mbi vete merr përgjegjësinë për dhjetë veta dhe gjykon si ju përgjigjet atyre, do të vijë Ditën e Gjykimit i prangosur. Nëse është i drejtë, nuk merr ryshfet dhe nuk sillet si tiran, Allahu do ta lirojë. Nëse gjykon jo sipas asaj që Allahu ka shpallur, merr ryshfet dhe tregohet i njëanshëm, dora e majtë i lidhet me të djathtën, dhe do të hedhet në xhehenem, ndërsa thellësia e tij arrin pesëqind vjet.”

O ju robër të Allahut,

Ryshfeti është mëkat i ndaluar me konsensusin e të gjithë dijetarëve Islam, qoftë për gjykatësin apo nëpunësin që punon në institucionet shtetërore apo private. Islami e ndalon ryshfetin për shkak se është ngrënie e pasurisë me të kotë. Përhapja e ryshfetit në shoqëri do të thotë përhapje e padrejtësisë dhe dëmit në shoqëri, për shkak se e pengon atë që është më meritor ta merr të  drejtën e tij dhe bën që t’i jepet përparësi atij që nuk e meriton. Kjo është krim dhe armiqësi. Asnjëherë ryshfeti nuk është përzier me një punë e që nuk e ka prishur, ose ka hyrë në ndonjë sistem e që nuk e ka rrënuar, ose ka depërtuar në zemër e që nuk e ka shkatërruar. Nuk është përhapur ryshfeti në një popull përveç se e ka zëvendësuar të vërtetën me mashtrim, amanetin me tradhti, sigurinë me frikë, drejtësinë me padrejtësi dhe e ka bërë të lejuar ndëshkimin e Allahut mbi atë popull. Me ryshfet i jepet përparësi dembelëve e përtacëve dhe largohen punëtorët e të përpiktit. Të vërtetën e shëndrron në të pa vërtet dhe të pa vërtetën e shëndrron në  të vërtet. Për shkak të ryshfetit sa të drejta janë privuar dhe sa nderi është rrënuar, pandershmëria ka përparuar, ndërsa i ndershmi është nënçmuar? Ryshfeti është sëmundje infektuese dhe shkatërruese.

Hutbeja e dytë

Falënderimi i takon Allahut, Zotit të botëve dhe të qiejve. Paqja dhe mëshira e Allahut qofshin mbi Muhamedin, mbi familjen dhe shokët e tij dhe mbi të gjithë ata të cilët i pasojnë ata me të mira, deri në Ditën e Gjykimit.

Vëllezër besimtarë,

Sa të devotshëm u janë privuar të drejtat e tyre për shkak se nuk kanë dhënë ryshfet dhe sa prej të shëmtuarve e mëkatarëve u është dhënë përparësi kërkesave të tyre për shkak se kanë paguar ryshfet dhe me këtë vepër e kanë njollosur shoqërinë me fëlliqësirën e ryshfetit dhe e kanë merituar ndëshkimin dhe mallkimin e Allahut. Pejgamberi, alejhi salatu ue selam, i mallkoi tre veta: mitëdhënësin i cili e jep ryshfetin, dhe mitëmarrësin i cili e pranon ryshfetin dhe ndërmjetësuesin mes tyre i cili ndërmjetëson që të realizohet kjo marrëveshje. Ky mallkim vjen si pasojë e gjurmëve të kobshme që i le në mesin e një shoqërie, prandaj disa prej dijetarëve dhënien e ryshfetit e konsiderojnë si mëkat më të madh se sa t’i paguash të holla një lavireje që të bësh me të imoralitet.

Islami e ndalon çdo lloj të ryshfetit pa marrë parasysh se si emërtohet ai, dhuratë apo shpërblim apo nder apo bakshish, e kështu me radhë. Emërtimet nuk e ndryshojnë esencën, sepse punëtori duhet të kryen detyrën e vet për të cilën paguhet dhe merr rrogë.

O ju musliman frikohuni Allahut dhe largohuni prej kësaj sëmundje, mohojeni këtë vepër të shëmtuar dhe jepjani hakun punës.

Allahu, azze ue xhel, thotë: “Mos ia merrni pasurinë njëri-tjetrit padrejtësisht! Dhe mos u bëni mitëdhënës te gjykatësit për t’ua përvetësuar në mënyrë të paligjshme dhe me vetëdije njerëzve një pjesë të mallit”. Bekare 188.

Përktheu: Irfan JAHIU.