HADITHI:

Amr ibn Shuajbi transmeton nga babai i tij (Shuajbi ibn Muhamed), e ky nga babai i tij (Abdullah ibn Amr ibn As), Allahu qoftë i kënaqur prej tij, se i dërguari i Allahut, paqja dhe bekimi i Allahut qoftë mbi të, ka thënë: “Hani, pini, veshuni, jepni sadaka, larg mendjemadhësisë e shpërdorimit.”[1]

KOMENTI:

Në këtë hadith është urdhëri i tij, paqja dhe bekimi i Allahut qoftë mbi të, për njeriun që të ushqehet prej asaj që e ka furnizuar Allahu, të pijë prej asaj që e ka furnizuar Allahu, e të veshet me atë që e ka furnizuar Allahu prej veshjeve të bukura.

Në origjinë gjërat e tilla janë të lejuara, falënderimi i qoftë Allahut, ngase Ai na i lejoi gjërat e mira dhe na i ndaloi të këqijat, kështu që njeriu duhet të ushqehet me llojet e ushqimeve që i ofrohen, qoftë edhe nëse është ushqim mesatar, ushqehet me atë që i lehtësohet të e arrijë. Dhe pin prej pijeve të mira e të shijshme si; uji, lëngjet e fruteve të mira, qotë prej rrushi apo prej hurme nëse nuk arrijnë deri në gradën e alkoolit, të gjitha janë pije të lejuara, konsumon prej saj ajo që i lehtësohet.

Allahu thotë: “O Pejgamberë! Hani nga të mirat dhe punoni vepra të mira!” Sureja Muminun, 51.

Dhe i dërguari, paqja dhe bekimi i Allahut qoftë mbi të, ka thënë: “Allahu ka urdhëruar besimtarët me atë që i ka urdhëruar profetit.”[2] Allahu thotë: “O Pejgamberë! Hani nga të mirat dhe punoni vepra të mira!.” Dhe thotë: “O besimtarë! Hani nga ushqimet e këndshme që ua kemi dhuruar Na juve dhe nëse jeni adhurues të Perëndisë bëhuni falenderues të Tij.” Sureja Bekare, 172.

Kështu që, njeriu ushqehet me gjëra të mira e të shijshme, dhe pin prej pijeve të mira dhe të shijshme.

Jep sadaka njerëzve e nevojtarëve.

(larg mendjemadhësisë e shpërdorimit), shpërdorim është çdo gjë që e tejkalon sasinë e mjaftueshme, të shton nga ushqimet e pijet e shumta, qoftë edhe pse janë të lejuara.

Për dallim nga shpenzimi pa vend, është shpenzim i gjërave në mëkate, qoftë edhe nëse është një dirhem i vetëm, Allahu thotë: “mos bën shpenzim të pavend. Shpenzuesit e pavend (batakçinjtë) me të vërtetë, janë vëllezërit e djallit.” Sureja Isra, 26-27.

Autor: Salih ibn Feuzan el Feuzan

HADITHE MBI MORALIN DHE ETIKËN TË PËRMBLEDHURA NGA LIBRI (BULUG EL MERAM)

HADITHI I TETË

Përktheu: Shpend Zeneli

Burimi: albislam.com

[1] E shënon Ahmedi në (Musned, 6/245 me numër 6693) ibn Maxheh në (Sunen, 4/600 me numër 3604) dhe el Harith në (Musned, 2/607 me numër 571) Hakimi në (Mustedrek, 4/150 me numër 7188) Bejhakiu në (Shuabul Iman, 6/315 me numër 4251) e shënon edhe Buhriu në (Sahihun e tij 7/140) por pa zingjir të transmetimit. Shejh Albani e vlerësoi hasen – të mirë.

[2] E shënon Muslimi në (Sahihun e tij, me numër 1015)

HADITHI:

Sad ibn Ebi Vekasi, Allahu qoftë i kënaqur prej tij, përcjell se i dërguari i Allahut, paqja dhe bekimi i Allahut qoftë mbi të, ka thënë: “…Allahu e do njeriun e devotshëm, pasanik (në zemër) e i fshehur (veprat e tij prej njerëzve).” E shënon Muslimi (2965)

KOMENTI:

Sad ibn Ebi Vekasi, Allahu qoftë i kënaqur prej tij, një prej të parëve që pranuan islamin dhe prej muhaxhirëve, dhe një nga dhjetë të përgëzuarit me xhenet.

Këto tri virtyte të përmendura në hadith, për të cilat Allahu e do njeriun që posedon këto cilësive, që njashtu flet për një prej atributeve të Allahut, që flet për dashurinë e Tij, sikur që i takon madhërisë së Tij.

Virtyti i parë: (devotshëm), njeriu i cilësuar me devotshmëri. Devotshmëri ndaj Allahu është; të veprosh urdhrat e Tij duke lakmuar shpërblimin nga Ai, dhe të largohesh nga ndalesat duke u frikuar nga dënimi i Tij.

Është quajtur (takva) devotshmëri, sepse të ruan nga dënimi i Allahut, nocion i marrur nga (el vikajeh) të ruajturit, çfarë të ruan e të mbron nga një e keqe. Kështu që adhurimi ndaj Allahut është emërtuar (takvallëk) devotshmëri, sepse të ruan nga dënimi i Tij, e të mbron nga zjarri.

Takvallëk, është një fjalë gjithëpërshirëse, përmbledh çdo virtyt të mirë. Dhe Allahu e bëri shkak të shumë mirësive, Allahu thotë: “e kush i dron Allahut, Ai i bënë rrugëdalje atij, dhe e furnizon atë prej nga nuk e pret.” Sureja Talak, 2-3.

“E, kush i druan Allahut, Ai ia lehtëson çështjen atij.” Sureja Talak, 4.

“ai që ruhet nga të këqijat dhe bëhet i durueshëm, Allahu, me të vërtetë, kurrë nuk ua humbë shpërblimin bamirësve.” Sureja Jusuf, 90.

Dhe Allahu e bëri shkak të shpëtimint nga zjarri ditën e Kiametit: “Pastaj do t’i shpëtojmë ata që kanë qenë besimtarë, e do t’i lëmë zullumqarët në të – të gjunjëzuar.” Sureja Merjem, 72.

Pra, është një fjalë përmbledhëse dhe me dobi shumë të mëdha, e që nënkupton që robi t’i respekton urdhrat e Allahut, e të shpreson në shpërblimin e Tij, të largohet prej ndalesave të Tija, e të frikohet prej dënimit të Tij, ky është takvallëk, dhe Allahu i do të devotshmit, këtë e thotë në Kuran, Allahu thotë: “Me të vërtetë, Allahu, i do ata që janë të devotshëm.” Sureja Teube, 4.

Dhe njashtu i do të penduarit, Allahu thotë: “Pa dyshim, Allahu i don ata që pendohen fort (për mëkatet) dhe ata që pastrohen shumë.” Sureja Bekare, 222.

Virtyti i dytë: (pasanik), që ka kuptimin në këtë rast; i pasur në zemër, të jetë i kënaqur me riskun që ia jep Allahu, nuk është i pangopshëm e lakmues i madh, i dërguari, paqja dhe bekimi i Allahut qoftë mbi të ka thënë: “Nuk është i pasur kush ka shumë mall, por i pasur është ai që është i pasur në zemër.”[1]

Ka njerëz që janë të pasur edhe pse kanë pak pasuri, kur ai është i furnizuar me bindje, dhe sheh shumë njerëz të varfër në zemër edhe pse posedon shumë pasuri të kësaj bote.

Virtyti i tretë: (i fshehur), është ai i cili nuk dëshiron të shfaqet para nejrëzve me veprat e tija, por i fsheh ato, e i mban sekret me sinqeritet në Allahun e Madhëruar, nuk dëshiron që të lavdërohet, e as që të përmendet, bën punë të mira, është bamirës, dhe nuk dëshiron që njerëzit ta shohin, i fsheh punët e tija, këtë person e do Allahu, sepse qëndron larg syefaqësisë, shumë afër sinqeritetit dhe besnikërisë ndaj Allahut, nuk jipet pas dëshirës për t’u shfaqur, nuk i do lëvdatat dhe falënderimet e njerëzve, por e do kënaqësinë e Allahut,  dhe veprat që e afrojnë tek Ai. Këtë njeri e do Allahu.

Në një transmetim tjetër është përmendur fjala (الحفي) në vend (الخفي)  është ai i cili nderon të afërmit, nderon familjarët e i mirëpret, është dashamirë me vëllezërit e tij muslimanë.

Në këtë hadith është përshkruar Allahu i Lartmadhuëruar me atributin e dashurisë, dhe tregon për vlerën e virtyteve si; devotshmëria, zemrën e pasur, sinqeriteti në Allahun në fjalë e në vepra, asketizmi ndaj lëdatave të njerëzve, nuk i intereson lavdërimi i tyre por i intereson kënaqësia e Allahut, qoftë edhe nëse njerëzit hidhërohen me të dhe flasin keq për të, atij nuk i intereson aspak.

Autor: Salih ibn Feuzan el Feuzan

HADITHE MBI MORALIN DHE ETIKËN TË PËRMBLEDHURA NGA LIBRI (BULUG EL MERAM)

HADITHI I SHTATË

Përktheu: Shpend Zeneli

Burimi: albislam.com

[1] E shënon Buhariu me numër (6446) dhe Muslimi me numër (1051)

HADITHI:

Ebu Hurejra, Allahu qoftë i kënaqur prej tij, përcjell se i dërguari i Allahut, paqja dhe bekimi i Allahut qoftë mbi të, ka thënë: “Është shkatërruar robi i dinarit dhe i dirhemit, i rrobave dhe teshave[1], nëse i jipet është i kënaqur e nëse nuk i jipet hidhërohet.”[2]

KOMENTI:

Ky hadith flet për kërkuesin e kësaj bote, i cili është i dhënë vetëm pas saj, e nuk e dëshiron ahiretin, por i gjithë përqendrimi i tij është kjo botë, e nuk i intereson çështja e fesë, por interesi i tij është kjo botë, nëse i jipet diç nga kjo botë është i kënaqur me Allahun e Lartmadhëruar, e është i kënaqur me njerëzit, e nëse nuk i jipet, hidhërohet me Allahun, e hidhërohet me njerëzit, fe e tij është paraja.

(Është shkatërruar) pra, është rrënuar, është prishur, sikur në fjalën e Allahut: “E, ata që nuk besojnë – shkatërrimi për ta! Ai ua humbë veprat atyre.” Sureja Muhamed, 8.

(robi i dinarit dhe i dirhemit), përse është quajtur rob? Sepse e ka lidhur zemrën e tij me to, e janë shndërruar në zot për të, e lidhi zemrën e tij për to, e u bë rob i tyre, poeti thotë:

Tekat e mija i nderova, e ato më robëruan

Po t’i kundërshtoja, do të isha i lirë

Kështu që interesi i këtij personi është jeta e kësaj bote, nëse i jipet prej saj, është i kënaqur, lavdëron e falënderon, e nëse nuk i jipet hidhërohet e nevrikoset, sikur që thotë Allahu  i Madhëruar për hipokritët: “Ke edhe të tillë që të qortojnë për shkak të ndarjes së lëmoshës. Nëse u jepet ajo – janë të kënaqur, e nëse nuk u jepet, përnjëherësh zemërohen.” Sureja Teube, 58.

Kështu që, pajtueshmëria e tyre apo hidhërimi është i bazuar në pasuri, ai i cili i bën ata të kënaqur apo të hidhëruar është pasuria, ky person është hipokrit, dhe rob i dinarit e i dirhemit, Allahu thotë: “Sikur të kënaqeshin ata, me atë që u ka dhënë Allahu dhe Pejgamberi i Tij (do t’ishte më mirë për ta), dhe të thonin: “Na mjafton neve Allahu; Allahu do të na japë nga mirësitë e Veta, dhe Pejgamberi i Tij. Na, me të vërtetë, vetëm Allahun e dëshirojmë.” Sureja Teube, 59.

Ky ajet flet për përçmimin e lakmisë së kësaj bote, dhe që njeriu të mos e bëjë kënaqësinë e hidhërimin e tij për hir të kësj bote, por, ta bëjë për hirë të fesë e për hir të Allahut të Madhëruar.

Ndërsa, sa i takon kësaj bote; nëse i jipet diç prej saj e merr, e nëse nuk i jipet duhet të thotë: Mua më mjafton Allahu, Ai më jep mua nga begatitë  e Tija.

I dërguari i Allahut, paqja dhe bekimi i Allahut qoftë mbi të, kur ndante pasuritë ju jipte të dobtëve me iman, i afronte hipokritët, u jipte dhe ua shumëfishonte, ndërkohë që sahabëve më të mirë nuk u jipte asgjë, i peshonte ata me fetarizmin që kishin, sepse ata nuk hidhëroheshin nëse nuk u jipte, si shkak i besimit të tyre, ndërsa ata që ishin me iman të dobët, i dërguari i Allahut ju jipte për t’i afruar, ngase frikohej se mos keqësohej gjendja e tyre.

Njeriu nuk duhet ta lidh veten e tij për këtë botë, e hidhërimin e kënaqësinë ta bazon në të, por ta lidh zemrën e tij për Allahun, nëse i jipet diç prej kësaj bote, prej gjërave hallall, pa e lakmuar, pa e kërkuar, e merr e ndihmohet me të në adhurim ndaj Allahut, e nëse nuk i jipet asgjë, i mjafton atij feja dhe mbështetja në Allahun.

Ky është dallimi mes ithtarëve të kësaj bote dhe ithtarëve të fesë, është një nxitje për devotshmëri, dhe një tërheqje e vëmendjes nga lidhja e zemrës me këtë botën dhe lakmitë në te.

Autor: Salih ibn Feuzan el Feuzan

HADITHE MBI MORALIN DHE ETIKËN TË PËRMBLEDHURA NGA LIBRI (BULUG EL MERAM)

HADITHI I GJASHTË

Përktheu: Shpend Zeneli

Burimi: albislam.com

[1] Fjala e përmendur në hadith (el-Katifeh vel Khamisah) janë rroba e para është e llojit të mëndafshit ose e pambukut, që përdoret ose si teshë ose si shtrojë, ndërsa e dyta është lloj i teshës me ngjyrë të zezë apo me ngjyrë të kuqe, me njolla në të.

[2] E shënon Buhariu me numër (2886)