Pyetja e parë: Cili është mendimi juaj për atë i cili thotë se kuptimi i Emrit të Allahut “Edh Dhahir”, është pra, i shfaqur në çdo vend?

Përgjigjja e Shejh ibn Bazit, Allahu e mëshiroftë: “Kjo thënie është e kotë, ngase është në kundërshtim të asaj që e ka sqaruar i dërguari, sal-Allahu alejhi ve selem, ngase është vërtetuar nga ai, sal-Allahu alejhi  ve selem që ka thënë: “O Allah, Ti je i Pari e nuk gjë para Teje, dhe Ti je i Fundit e nuk ka gjë pas Teje, Ti je “Dhahiru” (më i Lartësuari) e nuk ka gjë mbi Teje dhe Ti je Afër (njerëzve) e nuk ka më të afërt se Ti, na i pastro borxhet tona dhe na pasuro”. E transmeton Imam Muslimi në “Sahihun” e tij.

Pra, emri “Dhahir” kuptohet: i Lartësuar, i ngritur mbi gjithë krijesat e Tija, por, argumentet, faktet për ekzistencën e Tij, Sundimin, Diturinë, gjenden në çdo gjë. Ai është Zoti i botëve, Krijuesi, Furnizuesi. Andaj, ti o njeri, që Allahu ty të dhuroi dëgjimin, shikimin, e mendjen, të dhuroi këtë trup dhe gjymtyrët me të cilat ti ecë dhe vepron, janë pjesë e argumenteve të shumta të cilat aludojnë se Ai është Zoti i botëve. Njashtu edhe qielli, toka, nata e dita, xehet, kafshët, e çdo gjë tjetër. Të gjitha janë argumente të Tija, i Lartësuari nga çdo e metë, i Madhërishmi, që aludojnë për ekzistencën, fuqinë, dijen, urtësinë dhe se Ai është i Vetmi meritor të adhurohet.

Allahu, xhele ve ala thotë: “Zoti juaj (që meriton adhurim) është Një, Allahu, nuk ka zot pos Atij që është mëshirëplotë, gjithnjë mëshiron” Bekare 163.

Pastaj ka thënë: “Është fakt se në krijimin e qiejve e të tokës, në ndërrimin e natës e të ditës, të anijes që lundron në det që u sjell dobi njerëzve, në atë shi që e lëshon Allahu prej së larti e me të ngjall tokën pas vdekjes së saj dhe përhapë në te nga çdo lloj gjallese, në qarkullimin e erërave dhe reve të nënshtruara mes qiellit e tokës, (në të gjitha këto) ka argumente, për një popull që ka mend”. Bekare 164

Allahu i Madhëruar në këtë ajet ka treguar llojet e krijesave të Tija, që tregojnë se Ai është Zoti i vërtetë, që nuk lejohet të adhurohet askush tjetër pos Tij. Pra, çdo gjë është argument dhe na tregon se Ai është Zoti i botëve, se Ai ekziston, se Ai është Krijuesi, Ai është Furnizuesi, vetëm Ai meriton të adhurohet. Pra kuptimi i emrit “Dhahir” është “i Ngritur” mbi gjithë krijesat e Tija, siç u përmend në hadithin e vërtetë nga i dërguari, sal-Allahu alejhi ve selem”.

Disa të tjerë e kanë shpjeguar me “i Dukshëm”, “i Shfaqur”, pra Ai është i Cili është shfaqur me argumentet dhe faktet për ekzistencën e Tij, argumentet për njëshmërinë e Tij, Ai është i Dukshëm me anë të argumenteve që tregojnë për Të, me veprat e Tija që të shpiejnë në njohjen e Tij, Ai është i Dukshëm, që mund të njihet me anë të mendjes dhe argumenteve, dhe “El Batinu” i Fshehur ngase nuk mund të shihet, siç shihen krijesat. I lartësuar qoftë Allahu nga çdo e metë.

Fjala “Dhuhur” ka kuptimin e njëjtë me ngritjen, e saherë që është një gjë më lartë është më e dukshme, e secili si “dhuhur” si ngritja ngërthejnë kuptimin e njëri-tjetrit, për atë i dërguari, sal-Allahu alejhi ve selem, tha: “e nuk ka gjë mbi Teje”, e nuk tha: “e nuk ka gjë më të dukshme se Ti”, se “dhuhur” e përfshinë ngritjen dhe lartësinë.

Pyetja e dytë, e nagjashme me të parën: Unë kam disa dyshime në temën e Akides, ju lus të më sqaroni, shpresoj të jenë të shpërblyer. Allahu, aze ve xhel është mbi krijesat e Tij, është i Lartësuar mbi ta, dhe është e ditur se toka është në formë të rrumbullakët, e që kur Allahu, aze ve xhel, është mbi ne, atëherë a është Allahu po në atë kohë ndër ne, e Ai është larg nga çdo e metë, por ndër ne duke e kuptuar se Ai është edhe mbi ata që i kemi në anën e kundërt të botës? A i rrethon Allahu i Madhëruar krijesat e Tij, sikur se qielli mbi tokën, duke u argumentuar me fjalën e të dërguarit, sal-Allahu alejhi ve selem: “Ti je “Dhahiru” (më i Lartësuari) e nuk ka gjë mbi Teje, dhe Tij je i Afër (njerëzve) e nuk ka më të afër se Ti”.

Nëse kuptimi i emrit “Dhahir” është i Ngritur, atëherë a kuptohet nga emri “El Batinu” se është ndër ne, pra duke kuptuar të kundërtën e kuptimit të emrit?

Përgjigjja: Falënderimi i takon Allahut, paqja dhe bekimi i Tij qofshin mbi të dërguarin, mbi familjen e tij dhe shokët e tij.

Obligim i çdo muslimani është që të beson se Allahu i Madhëruar është mbi krijesat e Tij, i ngritur mbi Arsh, dhe Arshi i Tij është mbi qiejt, Ai është më i Lartësuari, mbi gjithë krijesat. Kjo është që e aludojnë tekstet e Kuranit dhe sunetit, konsensusit të sahabëve, tabiinëve dhe të gjeneratave të dalluara pas tyre.

Allahu thotë: “Madhëroje larg të metave Zotin tënd, më të lartësuarin!”. Eala 1.

Allahu thotë: “I frikësohen Zotit të tyre që është mbi ta dhe i përmbahen në përpikëri asaj me çka urdhërohen”. Nahl  50.

Ndërsa toka është si një kokër në shkretëtirën e madhe, në krahasim të krijesave të Allahut të Madhëruar, e Ai është mbi gjitha këto, Atij i takon ngritja e përgjithshme, e nuk ka arsye për këtë lloj dyshimi, e as që pranohet.

Ndërsa sa i takon çështjes së përfshirjes (rrethimit), Allahu i Madhëruar ka përfshirë çdo gjë, sikur që ceket në ajetet e Kuranit, Ai i ka përfshirë krijesat e Tij, me dije, fuqi dhe se nuk kuptohet nga kjo fjali se ai është ndër ta apo mbi ta.

Në tefsirin e Kurtubiut Hatabi ka thënë: “Është Ai i cili ka përfshirë fuqia e Tij gjithë krijesat, është Ai i cili ka përfshirë çdo gjë me dijen e Tij, dhe çdo send e ka të numëruar…”.

Ibn Xhezij në tefsirine tij thotë: “Ka përfshirë çdo gjë, pra, me dijen, fuqin dhe sundimin e Tij”.

Ndërsa kuptimi i emrit “El Batinu” është i Afërt, sikur që është shënuar në sahihun e Muslimit se ai, sal-Allahu alejhi ve selem, gjatë fjetjes bënte këtë lutje: “O Allah! Ti je Zoti i shtatë qiejve, Ti je Zoti i Arshit madhështor, Ti je Zoti ynë e Zoti i gjithëçkaje, Ti je Krijuesi i embrinoit e i farës, Ti je Zbritësi i Tevratit, i Inxhilit e i Kuranit. Të lutem të më mbrosh nga e keqja e çdo gjëje që është ndër pushtetin Tënd. O Allah! Ti je i Pari e nuk ka asgjë para Teje, Ti je i Fundit e nuk ka asgjë pas Teje, Ti je më i Lartë e nuk ka asgjë mbi Ty, Ti je pranë njerëzve, nuk ka më afër se Ti asgjë! M’i largo borxhe dhe më pasuro”.

Pra kuptimi i emrit “El Batin” këtu e ka kuptimin, afër krijesave të Tija që i përfshinë të gjithë me diturinë e Tij. Se Ai e di të fshehtën, dhe më shumë se kaq. Allahu thotë: “E Ne jemi më afër tek ai se ju, por ju nuk shihni”. Vakiah 85.

Dhe thotë: “Ne e kemi krijuar njeriun dhe dimë se ç’pëshpërit ai në vetvete dhe Ne jemi më afër tij se damari (që rrah) i qafës së tij”. Kaf 16.

Është thënë për kuptimin e emrit “El Batinu” i Fshehur, nga krijesat, nga shikimet e perceptimet e tyre.

Dhe është thënë: Ka kuptimin i Dituri për të fshehtën. Shiko tefsirin e Ibn Atijeh dhe shpjegimin e Sindit të Ibn Maxhes.

Disa të tjerë e kanë shpejguar se e ka kuptimin, se Ai nuk mund të njihet me anë të shqisave, sikur që njihen krijesat me anë të shqisave.

Edhe pse, të gjitha këto kuptime janë të sakta, pos që kuptimi i parë është më i saktë, duke iu mbështetur shpejgimit që ia dha i dërguari, sal-Allahu alejhi ve selem, sepse ai është njeriu që më së shumti e njohi Allahun e Madhëruar nga gjithë tjerët.

Përgatiti: Shpend Zeneli

Burimi në gj. shqipe: albislam.com

Pyetje:

-Shejh, ne e dimë se përmirësimi i gjendjes së umetit është i lidhur me përmirësimin e Akides (besimit), por dëshiroj një sqarim më të detajuar rreth kësaj çështje?

Përgjigje:

-Kur të përmirësohet Akidja (besimi), atëherë do të rregullohen të gjitha çështjet e krijesave, nëse çdo njeri e përmirëson Akiden e tij (besimin), ai i ka plotësuar shkaqet që të jetë i lumtur, ndërsa me Akide (besim), nënkuptohet të besosh në Allahun e Lartësuar se vetëm Atij i takon adhurimi dhe se nuk ka të Adhuruar me të drejtë pos Allahut të LartëMadhërishëm, të besosh se Ai është Zoti i të gjithë krijesave, Ai është Furnizuesi i tyre dhe se Ai është i dijshëm për çdo gjë dhe se Ai qëndron mbi Arsh, Zoti i të gjithë krijesave, nuk ka të ngjashëm me Të, pa rival, i Lartësuar qoftë Ai, siç ka thënë në Kur’an:

“Mëshiruesi që qëndron mbi arsh.”[1]

 “Vërtet, Zoti juaj, All-llahu është Ai që krijoi qiejt dhe tokën brenda gjashtë ditësh, pastaj qëndroi mbi Arshin, Ai e mbulon ditën me natë, që me të shpejtë e kërkon atë (mbulimin e dritës së ditës), edhe dielli, edhe hëna e edhe yjet i janë nënshtruar sundimit të Tij. Ja, vetëm Atij i takon krijimi dhe sundimi. i madhëruar është All-llahu, Zoti i botëve. “[2]

“ pra i tërë sundimi është në duart e All-llahut, të Lartit, të Madhëruarit!”[3],

Pra Ai është mbi arsh, mbi të gjithë krijesat e Tij, ndërsa dituria e Tij është në çdo vend:

“Ai e di të fshehtën, madje edhe më shumë se kjo.”[4]

Ai i di gjendjet e robërve të Tij, kështu që patjetër është që të besojmë që Allahu i Lartësuar është mbi arsh, mbi të gjithë krijesat e Tij, ndërsa dituria e Tij është në çdo vend dhe patjetër të besojmë se vetëm Allahut i takon adhurimit, Allahu i Lartësuar thotë:

“Kjo ngase All-llahu është Ai i vërteti, dhe atë që lusin ata pos Tij është e kotë. All-llahu është vërtetë Ai i larti, i madhi.”[5],

Pra kjo ishte thirrja e pejgamberëve:

“Ne dërguam në çdo popull të dërguar që t’u thonë: “Adhuroni vetëm All-llahun, e largohuni djajve (adhurimit të tyre)!”[6]

“Unë nuk i krijova xhinët dhe njerëzit për tjetër pos që të më adhurojnë.”[7]

“U ju njerëz, adhuroni Zotin tuaj,”[8]

Pra nga këto ajete nënkuptojmë se vetëm Allahut i takon adhurimi, kështu që robërit duhet t’i luten vetëm Allahut, vetëm prej Atij të kërkojnë ndihmë (në atë që nuk ka mundësi dikush tjetër, përveç Allahut), te Ai të mbështeten, të falen për hir të Tij, të therin kurban për Të, të agjërojnë për të, ta kryejn haxhin vetëm për të, pra ky është qëllimi kryesor i adhurimit (ibadetit), siç thotë Allahu i Lartësuar:

“U ju njerëz, adhuroni Zotin tuaj,”[9]

“Zoti yt ka dhënë urdhër të prerë që të mos adhuroni tjetër pos Tij”

“E duke qenë se ata nuk ishin të urdhëruar me tjetër, pos që ta adhuronin All-llahun me një adhurim të sinqertë ndaj Tij,”[10]

Ndërsa për diçka të thjeshtë, që ka mundësi njeriu që t’i kryej, atëherë nuk ka të keqe nëse kërkon ndihmë prej tij, kështu që njeriu i ndihmon vëllait të tij, në diçka që ka mundësi t’i ndihmojë, duke qenë i gjallë dhe duke qenë prezent, si për shembull nëse i thua dikujt: më ndihmo ta punoj tokën, apo më ndihmo ta rregulloj veturën, duke marrë parasysh se ai të dëgjon apo duke e thirrur në telefon, kësi lloj ndihme, nuk është problem nëse kërkon prej dikujt tjetër përveç Allahut të Lartësuar, siç tregon Allahu ndodhinë e Musait alejhi selam:

“e ai i anës së tij i kërkoi ndihmë kundër armikut dhe Musai i ra grusht e ai vdiq.”[11]

Kështu që ndihmesa reciproke ndërmjet njerëzve, për një çështje të cilën kanë mundësi dhe janë prezent, kjo lejohet dhe nuk ka diçka të keqe në të, mirëpo nëse i bën lutje të vdekurit, apo kërkon ndihmë nga dikush që nuk është prezent (pa asnjë mjet informimi), duke besuar se ai (që e thërret), e di të fshehtën (gajbin), apo beson se ai dëgjon prej së largu, pa asnjë shkak konkret, apo u lutet të vdekurve, apo idhujve, apo u lutet xhinëve dhe kërkon ndihmë prej tyre, e gjithë kjo është shirk (politeizëm), pra me këtë i bën shirk Allahut të Lartësuar, kjo vepër e shëmtuar e prish fjalën La Ilahe il-lAllah, pra është obligim që të besojmë se vetëm Allahut të Lartësuar i takon adhurimi:

“Zoti yt ka dhënë urdhër të prerë që të mos adhuroni tjetër pos Tij,”[12]

“Ja, vetëm Atij i takon krijimi dhe sundimi.”[13]

“Vërtet, Zoti juaj, All-llahu është Ai që krijoi qiejt dhe tokën brenda gjashtë ditësh, pastaj qëndroi mbi Arshin”[14]

“Zoti juaj (që meriton adhurim) është një, All-llahu, nuk ka Zot pos Atij që është Mëshirëplotë, gjithnjë mëshiron. “[15]

“E duke qenë se ata nuk ishin të urdhëruar me tjetër, pos që ta adhuronin All-llahun me një adhurim të sinqertë ndaj Tij,”[16].

Gjithashtu është obligim që të besojmë llojin e tretë të Teuhidt  i cili është  Teuhid el esma ve sifat (besimi se Allahu subhanehu ue teala veçohet nga krijesat me emrat dhe cilësitë e Tij), duke i besuar ashtu siç kanë ardhur na Kur’an dhe Sunet.

Pra është obligim që të besojmë se Allahut i takojnë emrat e bukur dhe cilësitë më të larta, pa ndryshuar kuptimin e tyre, pa i mohuar dhe pa i përshkruar të ngjashëm:

“Asnjë send nuk i ngjan Atij, Ai është dëgjuesi, shikuesi. [17]

“Thuaj: Ai, All-llahu është Një! (1) All-llahu është mbështetja (Atij i mbështetet çdo krijesë). (2) As s’ka lindur kë, as nuk është i lindur. (3) Dhe Atij askush nuk i është i barabartë. (4)”[18]

-Pra kjo është akidja (besimi) e Ehlu Sunneh vel Xhemat, ndërsa llojet e Teuhidit janë 3:

1.  Teuhid rububije është njohja e Allahut subhanehu ue teala se është Zot, Krijues, Posedues dhe Furnizues i çdo gjëje, Ai është i Cili i ngjall dhe i vdes krijesat e Tij. Ai është Zotëruesi i çdo çështjeje, e mira është në dorën e Tij, Ai është i Plotfuqishëm për çdo gjë dhe nuk ka asnjë shoqërues në këtë zotërim.

2. Teuhid uluhije është dituria dhe pranimi se vetëm Allahut i takon madhërimi dhe ibadeti i krijesave të Tij.

3.Teuhidul Esmai ve Sifat është besimi se Allahu subhanehu ue teala i ka emrat dhe cilësitë e Tij në të cilat nuk i barazohet askush Atij, si dhe të besohet në to pa kurrfarë përngjasimi, shtrembërimi, krahasimi apo mohimi.

“Asnjë send nuk i ngjan Atij, Ai është dëgjuesi, shikuesi. [19]

Shejh AbdulAziz bin Baz –Allahu e mëshiroftë!-

Përktheu dhe përshtati:

Mujdin Xh. Xhaferi

19/04/13

[1] Sure Taha-15

[2] Sure Earaf-54

[3] Sure Gafir-12

[4] Sure Taha-7

[5] Sure Haxh-62

[6] Sure Nahl-36

[7] Sure Dharijat-56

[8] Sure Bekare-21

[9] Sure Bekare-21

[10] Sure Bejjine-5

[11] Sure Kasas-15

[12] Sure Isra-23

[13] Sure Araf-54

[14] Sure araf-54

[15] Sure Bekare-163

[16] Sure Bejjine-5

[17] Sure esh-shura- 11

[18] Sure el-ihlas

[19] Sure esh-shura- 11