Ato janë gjashtë:

E para: Marrëdhënia intime me gruan, kontakt të plotë seksual (gjatë kohës kur është agjërueshëm, që prej imsakut e deri në mbrëmje), kjo është prej gabimeve më të mëdha, dhe mëkati më i madh që mund të bëhet në kohën e agjërimit, kur agjëruesi të ketë kontakt intim me gruan e tij prishet agjërimi i tij, qoftë farz apo agjërim nafile, ai duhet ta kompenson atë ditë dhe të bën shpagimin e asaj dite e që është lërimi i një robi besimtar, nëse nuk gjen atëherë agjëron dy muaj të plota, duke mos ndërprerë agjërimin në dy muajt pos me një arsye fetare, si ditët e Bajramit, apo ditët e teshrikut gjatë haxhit, apo për ndonjë arsye konkrete si; sëmundja, udhëtimi pa pasur qëllim që të lirohet nga agjërimi, që nëse e ndërprenë agjërimin qoftë edhe të një dite pa arsye ky njeri obligohet të fillon prej në fillim me agjërim që të arrijë agjërimin e dy muajve pa ndarë, e nëse nuk ka mundësi të agjëron dy muaj pa ndarë atëherë ushqen gjashtëdhjetë të varfër, për çdo njërin prej tyre nga 60 gram grurë të mirë, argument për këtë është hadithi i shënuar në sahihun e Muslimit se një njeri kishte rënë me gruan e tij gjatë ditës së Ramazanit, e kërkoi përgjigje nga i dërguari, sal-Allahu aljhi ue selem,  për këtë, e i tha: “A mundesh të lirosh një rob? Tha: Jo, Tha: “A mundesh të agjërosh dy muaj pa ndarë? Tha: Jo, tha: Atëherë ushqe gjashtëdhjetë të varfër”. Hadithi gjendet në dy sahihët me tekst më të gjatë.

Allahu thotë: “Natën e agjërimit u është lejuar afrimi te gratë tuaja, ato janë prehje për ju dhe ju jeni prehje për ato. Allahu e di se ju e keni mashtruar vetveten, andaj ua pranoi pendimin tuaj dhe ua fali gabimin. Tash e tutje bashkohuni me to dhe kërkoni atë që ua ka caktuar Allahu dhe hani e pini derisa qartë të dallohet peri i bardhë nga peri i zi në agim, e pastaj agjërimin plotësojeni deri në mbrëmje.”. Bekare 187.

Shpagimi i agjërimit vlen vetëm për këtë lloj të mënyrave të prishjes së agjërimit.

E  dyta: Ngrënia dhe pirja me qëllim, që është arritja e ushqimit apo pijes në lukth, nëpërmjet gojës, hundës, të çfarëdo lloji të ushqimit apo pijes qoftë, mbështetur në fjalën e Allahut “hani e pini derisa qartë të dallohet peri i bardhë nga peri i zi në agim, e pastaj agjërimin plotësojeni deri në mbrëmje” Edhe depërtimi i ujit nëpërmjet hundës,  mbështetur në fjalën e të dërguarti, sal-Allahut alejhi ve selem: “Lajeni (thellë) hundën (gjatë abdesit), përveç nëse jeni agjërueshëm.”

E transmetojnë të pestët dhe Tirmidhiu e vlerëson të vërtetë.

Ndërsa vetëm se nuhatja e erës nuk e prish agjërimin ngase era nuk është send që hyn në lukth, por, nëse nuhatë erë me qëllim që ajo të futet deri në brendësi të trupit, atëherë i prishet agjërimi.

Ai që qëllimisht ushqehet dhe pi, ai e ka prishur agjërimin e tij, përveç nëse ka ndonjë arsye, sikur që është sëmundja, apo është i nevojshëm të konsumojë ilaçe gjatë ditës, ai mund të mos agjërojë dhe e kompenson atë ditë, ndërsa ngrënia dhe prija që mund të ndodhë nga harresa, kjo nuk e prish agjërimin, mbështetur në fjalën e të dërguarit, sal-Allahu alejhi ve selem: “Ai i cili hanë dhe pi nga harresa duke qenë agjërueshëm, le ta plotësojë agjërimin, se me të vërtetë Allahu e ka ushqyer i ka dhënë të pijë.”

Tre: Ajo që është në kuptimin e ushqimit dhe pijes:

Këto janë dy gjëra: Transplantim i gjakut, si përshembull agjëruesit t’i ndodh gjakderdhje, e i dhurohet gjak, ai në këtë rast e prish agjërimin me marrjen e gjakut, sepse gjaku është ushqimi kryesor i trupit.

Dhe e dyta: Janë injeksionet ushqyese që të mjaftojnë ty nga të ushqyerit e pija, që nëse merr injeksion ai e prish agjërimin sepse edhe pse ato nuk konsiderohen ushqim e pije në realitet, mirëpo kanë kuptimin e ushqimit, dhe kështu vërtetohet dispozita e njëjtë. Ndërsa injeksionet që nuk janë ushqyese ato nuk e prishin agjërimin, qoftë t’i merr ato nëpërmjet nyjeve, apo damarëve, edhe nëse e ndien nxehtësinë e tyre në fyt, nuk e prishin agjërimin sepse nuk janë ushqim e as pije, e as që zëvendësojnë ushqimin e pijen, për këto nuk vlen dispozita e njëjtë.

Katër: Ejakulimi (dalja e spermës) me dëshirën e tij, si pasojë e puthjeve, prekjeve, etj, ngase këto janë lloje të epshit dhe agjërimi nuk është i saktë pos duke u larguar nga këto si ka ardhur në hadithin kudsij: “e lë ushqimin, pijen dhe epshin e tij për Mua” e transmeton Buhariu.

Ndërsa puthja dhe përqafimi pa ejakulim nuk ia prish agjërimin, mbështetur në hadithin e Aishes radijallahu anha, se i dërguari sal-Allahu alejhi ue selem, e puthte kur ishte agjërueshëm, e përqafonte kur ishte agjërueshëm, mirëpo ai ishte që më tepër e përmbante epshin e tij”.

Po ashtu në sahihun e Muslimit se Omer ibn Ebi Seleme e ka pyetur të dërguarin e Allahut sal-Allahu alejhi ue selem: “A mund të puth agjëruesi gruan e tij? I dërguari, sal-Allahu alejhi ue selem, i tha: “Pyete këtë? Pra Umu Selemen, e ajo i tregoi se i dërguari, sal-Allahu alejhi ue selem, e puthte gjatë agjërimit. E i dërguari sal-Allahu alejhi ue selem tha: “Pasha Allahun, unë jam që më shumë se ju jamë i devotshëm dhe kam frikë Allahun”.

Por, në qoftë se agjëruesi  frikohet për veten e tij se mund të ejakulonë, me anë të puthjes, apo për shkaqe tjera, apo kjo mund të sjell që ai të bie në marrëdhënie intime me gruan e tij, për mosfuqinë e përmbajtjes së epshit të tij, në këtë rast puthja dhe gjërat tjera për të bëhen të ndaluara, për t’u ruajtur të mos bie në mëkat, dhe për të mbrojtur agjërimin e tij, për atë i dërguari, sal-Allahu alejhi ve selem, urdhëroi që gjatë marrjes së abdesit të lahet thellë hunda përveç nëse është agjërueshëm, nga frika se uji mund të arrijë deri në lukth.

Ndërsa, ejakulimi që ndodh në gjumë, apo vetëm se me paramendim, duke mos vepruar asgjë, nuk e prish agjërimin, sepse ejakulimi në gjumë nuk është me dëshirën e tij, ndërsa të menduarit është i amnistuar me fjalën e të dërguarit, sal-Allahu alejhi ve selem: “Allahu ia ka falur metit tim atë që i vie në mendje, përderisa të vepron apo të flet.”

Sa i takon lëngut të quajtur medhij, që është ujë i hollë veshtullor (i ngjitshëm), që del si pasojë e një kënaqësie të vogël, nuk e prish agjërimin.

Shejh AbdulAziz ibn Baz, Allahu e mëshiroftë ka thënë: “Lëngu medhij nuk e prish agjërimin, sipas thënies më të saktë të dijetarëve.”

Shejh ibn Uthejmini, Allahu e mëshiroftë është pyetur, për një njeri i cili luanme gruan e tij, duke qenë agjërueshëm e del nga ai lëngu medhij, cila është dispozita për agjërimin e tij?

Është përgjigjur: “Nëse burri luan me gruan e tij, e del nga ai lëngu i quajtur medhij, agjërimi i tij është në rregull, dhe nuk ka asgjë për të, bazuar në thënien më të saktë të dijetarëve, dhe atë se nuk ekziston argument që tregon se prish agjërimin, dhe nuk krahasohet me spermën, se ajo është diçka tjetër, ky është mendim imë i preferuar i medh’hebit Shafi, Ebu Hanife dhe e ka zgjedhur shejh islam ibn Tejmije, Allahu e mëshiroftë.” (Koleksioni i fetave të shejh ibn Uthejmin 19/236)

Pesë: Vjella e ushqimit me qëllim, mbështetur në fjalën e të dërguarit, sal-Allahu alejhi ve selem: “Atij që i vije të vjelli nuk detyrohet të kompenson, por ai që ngacmon të vjellën (me qëlli) ai duhet të kompenson.” E transmetojnë të pestët përveç Nesaiu, Hakimi e vlerëson të saktë.

Ai që qëllimisht vjellë, ai e prish agjërimin, ose me vepër sikur të shtyp barkun, të ngacmon fytin, apo duke nuhatur erëra që reagojnë tek ai të vjellë, apo duke shikuar qëllimisht në diçka që shkakton që ai të vjelë, ai me këtë e prish agjërimin e asaj dite, ndërsa nëse e vjella vije vetvetiu, pa ndonjë shkak pre tij, kjo nuk e dëmton agjërimin e tij, nëse i vije të vjell nga lukthi nuk duhet që ta pengon, sepse kjo e dëmton atë, po e le që të del jashta e nuk mundohet ta pengojë.

Gjashtë: Dalja e gjakut të menstruacioneve dhe lehonisë, mbështetur në fjalën e të dërguarit, sal-Allahu alejhi ve selem për gruan e cila është në periudhën e menstruacioneve nuk falet dhe nuk agjëron. Atëherë kur të sheh gjakun e menstruacioneve apo të lehonisë, agjërimi i saj prishet, qoftë në fillim apo në fund të ditës, qoftë edhe nëse ajo ndodh pak para perëndimit të diellit, ndërsa nëse ndien daljen e gjakut por, nuk duket që ka dalur, vetëm se del pas namazit të akshamit, agjërimi i saj është në rregull.

Tema e gjashtë nga: KAPITULLI MBI AGJËRIMIN E MUAJIT TË RAMAZANIT

Përktheu: Shpend Zeneli

Nijeti është kusht prej kushteve për një agjërim të vlefshëm

Fjala nijet nënkupton: Synimi i të afruarit tek Allahu i Madhëruar me vepra të mira. Vendi i saj është zemra, ndërsa të shprehurit me gojë është risi dhe gjë e urryer, që tregon për mosdijen e vepruesit.

Nijeti është patjetërsueshëm për një vepër, ngase nuk ka vepër pa qëllim, i dërguari, sal-Allahu alejhi ve selem ka thënë: “Me të vërtetë veprat vlerësohen sipas nijetit.” Mutefekun alejhi.

Disa dijetarë kanë thënë: “Po të na urdhëronte Allahu për ndonjë vepër pa nijet, do të ishte ngarkim që nuk mund ta bartim (realizojmë).”

Nijeti është i obligativ

Ibn Hejra ka thënë: “Dijetarët janë unanim për obligueshmërinë e nijetit për agjërimin obligativ në muajin e Ramazanit, dhe se nuk lejohet (agjërimi) pos  me nijet.”

Koha e obliguar për nijet është në të gjitha netët, por nëse zgjohet për në syfyr i mjafton ajo, sepse nuk zgjohet për të ngrënë syfyr vetëm se me nijet që të agjëron.

Dijetarët kanë kundërthënie në atë se a është i obliguar nijeti për secilën ditë të agjërimit: Prej tyre ka që kanë thënë: “Mjafton në natën e parë të Ramazanit, të bën nijet agjërimin e gjithë muajit që në fillim, përderisa nuk e ndërprenë për ndonjë arsye si udhëtimi, cikli mujor, lehonia, sëmundja, etj, apo të ndërprenë nijetin e tij, në këto raste obligohet që ta ripërtërijë nijetin për agjërim.”

Prej dijetarëve ka që kanë thënë: “Duhet që për secilën ditë të bëhet nijet i veçantë.”

Në përgjithësi ajo që duhet ta kupton myslimani dhe që mund të bashkohet mes thënieve të dijetarëve është se myslimani nëse nuk e bën nijet agjërimin e çdo nate, ai me ngrënien në syfyr, përgatitjen për syfyr dhe për të agjëruar, është në vend të nijetit, sepse ai nuk e vepron një gjë të tillë po se ka synuar të agjërojë, e ky synim është nijeti, sikur ai që merr abdes për namazin e drekës, ai në nijetin e tij e ka që të merr abdes për të falur namazin e drekës, që nëse  e fal namazin e drekës dhe mbetet ende në abdes,  derisa të falë edhe ikindinë e akshamin dhe jacinë, për atë nuk është e patjetërsueshme të ripërtërijë nijetin e abdesit për namazet tjera, por mjafton nijeti i parë.

Ata të cilët thonë se duhet për çdo ditë argumentohen se secila ditë është adhurim i veçantë. E ata që thonë se mjafton vetëm një herë për gjithë muajin argumentohen se nëse kushtëzohet adhurimi i njëpasnjëshëm mjafton nijeti në fillim, përderisa nuk e ndërprenë për ndonjë arsye të papritur.

Se, po të themi se obligohet me nijet për secilën ditë, mund që njeriu të bie në gjumë në natën e Ramazanit e të mos zgjohet vetëm se pas lindjes së sabahut, e sipas kësaj atij nuk i pranohet agjërimi i asaj dite, se ai nuk ka bërë nijet qw prej natws. Sipas mendimit më të saktë, agjërimi i tij është në rregull, sepse ai ka bërë nijet agjërimin e muajit që në fillim dhe ai i mjafton.

Caktimi i nijetit

Edhe në këtë çështje dijetarët kanë kundërthënie, me caktimin e nijetit është për qëllim: Që të bën nijet se atë që do të agjërojë është agjërimi i muajit të Ramazanit, apo shpagim, apo agjwrim për shkak të zotimit, apo kompensim i Ramazanit, etj.

Argument për këtë është thënia e të dërguarit, sal-Allahu alejhi ve selem, “Me të vërtetë veprat vlerësohen sipas nijetit, dhe secilit i takon ajo që ka pas për qëllim.” Mutefekun alejhi

Dhe thënia e tij, sal-Allahu alejhi ve selem: “Kush nuk e bën nijet agjërimin që prej natës, ai nuk ka agjërim.” E transmeton Nesaiu, Bejhakiu.

Nijet që prej natës është i veçantë vetëm për agjërimin e obliguar e jo edhe për atë vullnetar, sepse  në agjërimin vullnetar mund që njeriu të bën nijet edhe gjatë ditës, dhe ai e ka shpërblimin e asaj dite qw prej kur e ka bërë nijet, me kusht që më herët të mos ketë vepruar një prej gjërave që prishin agjërimin, mbështetur në hadithin e Aishes, radijallahu anha, se i dërguari, sal-Allahu alejhi ve selem, vinte te ajo në ditët jashta Ramazanit, dhe e pyeste: “A ka diç për të ngrënë? Nëse jo, atëherë unë jam agjërueshëm.” E transmeton Muslimi.

Ajo që është më së miri, agjërimi me nijet të caktuar për secilwn ditë, për t’iu shmangur divergjencave. (Marrë nga libri “Mevsuah fikhije 28/24)

Koha kur bëhet nijet

Medh’hebi Hanbeli dhe ai Shafi përmendin se koha e nijetit për agjëruesin është gjatë tërë natës, pra që nga perëndimi i diellit e deri në lindjes e sabahut, e gjithë kjo është koha për të bërë nijetin.

Disa dobi të rëndësishme në lidhje me nijetin

1-Ai i cili është i dyshimtë në nijetin i tij për agjërim, agjërimi i tij nuk është i vlefshëm, nëse thotë: “Unë nesër jam agjërueshëm, inshaAllah,” duke dyshuar në agjërimin e tij, atëherë nuk është i vlefshëm agjërimi i asaj dite, derisa të bëjë nijetin të sigurt apo të përmend “inshaAllah” në kuptimin për ta realizuar dëshirën e tij, përndryshe agjërimi i tij nuk është i vlefshëm.

2-Ai i cili fle natën e tridhjetë të muajit Shaban, dhe nuk është i sigurt se a ka hyrë muaji Ramazan a jo? Ai duhet të bën nijet që nëse të nesërmen është Ramazan ai është agjërueshëm, se dyshimi është për hyrjen e muajit dhe konfirmimin e ditës së parë, e nuk është për caktimin e nijetit, që domethënë se ai është i sigurt se nëse të nesërmen është Ramazan, ai është agjërueshëm, përndryshe jo, ndërsa nëse thotë në vete në natën e parë të Ramazanit mund që të agjëroj dhe mund që të mos agjëroj, agjërimi i tij nuk është i vlefshëm, sepse ky ka dyshim në nijetin e tij.

Gjithashtu në fund të muajit Ramazan, natën e tridhjetë, dyshon në vazhdimin e muajit të Ramazanit e jo në nijetin e tij.

3-Ai i cili agjëron dhe gjatë ditës së agjërimit me zemër bën nijet të prish agjërimin, agjërimi i tij nuk është i vlefshëm, dhe ai duhet të kompenson nëse është agjërim farz. E nëse është agjërim vullnetar nëse e bën nijet të ndërprenë agjërimin e ndërprenë, e nëse e bën nijet të agjërojë gjatë ditës pasi të ketë bërë nijet të ndërprenë dhe para se të prish agjërimin, atij i llogaritet sipas nijetit të fundit që është agjërimi.

4-Agjërim i caktuar duhet të bëhet nijet që natën, sikur që është agjërimi i gjashtë ditëve të muajit Sheval, dita e Arafatit, dita e Ashurës, etj, ndërsa për agjërimin vullnetar lejohet  që të bëhet nijet që prej natës apo edhe gjatë ditës dhe shpërblehet prej kohës kur ka bërë nijet.

5-Kush bën nijet se kur do të gjejë ushqim e pije, do të ushqehet, agjërim i tij është i pavlefshëm, që nëse është në muajin Ramazan i duhet të abstenoj dhe të kompenson. E nëse është agjërim vullnetar agjërimi i tij është i pavlefshëm dhe nuk duhet të abstenon pjesë e mbetur të ditës.

6-Nuk prish gjë që pasi të ketë bërë nijet në kohën e mbetur të natës të hanë dhe të pinë apo të kryen marrëdhëniet intime me gruan.

Jahja ibn Musa Zehrani

Tema e pestë nga: KAPITULLI MBI AGJËRIMIN E MUAJIT TË RAMAZANIT

Përktheu:  Shpend Zeneli